امین عبدی دزفولی - دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشگاه تهران، ایران
نوذر قهرمان - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، ایران

بارش یک مولفه مهم در چرخه آب شناسی محسوب می شود و برآورد دقیق آن در پیش بینی خشک سالی و ترسالی ها، مدیریت منابع آب و پایش مخاطرات محیط زیستی موثر است. در سالیان اخیر، تصاویر ماهواره ای کمک شایانی به محققین در برآورد دقیق پدیده های جوی از جمله بارش، به ویژه در مناطقی که فاقد ایستگاه هواشناسی هستند، کرده است. پایگاه داده های مختلفی نیز برای این منظور توسعه یافته اند. در این پژوهش، به بررسی دقت داده های پایگاه جهانی بارش CHRIPS در تعدادی ایستگاه منتخب در شمال حوزه کرخه پرداخته شد. داده ها به صورت ماهانه برای هر ایستگاه از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ مورد بررسی و ارزیابی با کمک شاخص های آماری R۲، RMSE و MAE قرار گرفتند. بالاترین و پایین ترین ضریب تعیین، مربوط به ایستگاه پل دختر با مقدار ۸۰/۰ و کم ترین آن مربوط به ایستگاه تویسرکان با مقدار ۶۲/۰ می باشد. هم چنین میانگین خطای مطلق (MAE) این ایستگاه ها، به ترتیب ۹۲/۱۰ میلی متر و ۵۶/۱۵ میلی متر می باشد. میانگین خطای استاندارد (RMSE) این داده ها برای ایستگاه های مذکور به ترتیب ۵۳/۱۶ و ۳۳/۲۴ میلی متر است. در بررسی تقسیم بندی های اقلیمی مشاهده شد که این پایگاه برای اقلیم نیمه خشک سرد نسبت اقلیم های نیمه خشک فراسرد و خشک فراسرد از عملکرد بهتری برخوردار است. نتایج نشان داد این پایگاه در اکثر ایستگاه های مورد بررسی نتایج قابل قبولی مخصوصا در مناطقی با ارتفاع کم تر از ۱۰۰۰ متر، مشاهده شد و می توان در صورت فقدان داده، از این داده ها استفاده کرد.

بارش, برآوردهای ماهواره ای, پایگاه داده CHRIPS, داده های زمینی