زهرا لطیفی - Ph.D. Student, Department of Food Science and Technology, Islamic Azad University, Nour Branch, Mazandaran, Iran
سعید عابدیان کناری - Professor of immunology (phD), Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
علی اکبر مشایخ - Assistant Professor, Department of Physical Education and Sport Sciences, Faculty of Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University, Nour, Iranmashayekh.pe@gmail.com

میوه و سبزیجات به ­دلیل سهم مهمی که در ارزش تغذیه ­ای و مزایای سلامتی­بخش انسان دارند، بطور گسترده ­ای مورد استفاده قرار می­ گیرند. در مطالعه حاضر، ترکیبات شیمیایی آنها توسط GC-MS و فعالیت ضدمیکروبی به روش انتشار چاهک، حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت­کشندگی (MBC) باکتری­های اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس­اورئوس عصاره ­های هیدرواتانولی کدو حلوائی و برخی از اعضاء خانواده چلیپائیان (کلم بنفش، کلم سفید، کلم بروکلی، گل کلم) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، عصاره­ ۷۰ درصد اتانولی این گیاهان به روش ماسراسیون تهیه گردید. در عصاره هیدرواتانولی کدو حلوائی ۱۶ ترکیب شیمیایی شناسایی شده ­است که بالاترین میزان در ترکیب D- اریترو-پنتوز،۲-داکسی (۱۵۷۳/۳۵ درصد) بود. در عصاره ­های هیدرواتانولی کلم بنفش و کلم سفید، بالاترین میزان ترکیب شناسایی­شده مربوط به ۳.۲-دی­هیدرو-۵.۳-دی­هیدروکسی-۶-متیل-۴H-پیران-۴-وان به­ترتیب با مقادیر ۹۰۵۳/۱۶ درصد و ۱۶۳۴/۲۷ درصد بود. در کلم بروکلی و گل کلم ترکیب گاما-سیتوسترول به­ترتیب با ۶۹۴۲/۲۰ درصد و ۵۲۱۳/۱۹ درصد بالاترین میزان را دارا بودند. در بررسی فعالیت ضدمیکروبی عصاره ­های هیدرواتانولی مشاهده شد که با افزایش غلظت عصاره، قطر هاله عدم ­رشد در دو گونه باکتری اشریشیا کلای و استافیلوکوکوس­اورئوس افزایش معنی­داری یافت (۰۵/۰p<). قطر مهار رشد در باکتری استافیلوکوکوس­اورئوس در غلظت­ های مختلف گیاهان مورد بررسی نشان داد که خاصیت ضد باکتری ترکیب عصاره­ ها در مهار رشد باکتری اشریشیاکلی نسبت به باکتری استافیلوکوکوس­اورئوس موثرتر عمل کرده است. کاربرد توام هر پنج عصاره با یکدیگر به ­طور قابل توجهیMIC  و MBC را کاهش داد که نشان­ دهنده موثر بودن خاصیت ضد میکروبی آنها بر علیه میکروارگانیسم­ های مورد بررسی در مقایسه با هر یک از عصاره­ ها به تنهایی بود.

Gram-positive bacteria, Gram-negative bacteria, chemical compounds, Cruciferous family, Pumpkin, Gas chromatography, باکتری گرم مثبت, باکتری گرم منفی, ترکیبات شیمیایی, خانواده چلیپائیان, کدو حلوائی, کروماتوگرافی گازی