حسین محمدی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی متالورژی و مواد، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران
رضا تقی ابادی - دانشیار، دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) (IKIU)، قزوین، ایران
مهدی ملکان - دانشیار، دانشکده مهندسی متالورژی و مواد، دانشکده فنی، دانشگاه تهران

در تحقیق حاضر تاثیر فرایند جوانه زایی بر رفتار پارگی گرم آلیاژ ۲۰۲۴ آلومینیم بهسازی شده توسط ۳ درصد وزنی سریم مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور سه مقدار مختلف تیتانیم (۰۱/۰، ۰۲۵/۰ و ۰۵/۰ درصد وزنی) از طریق جوانه زای Al-۵Ti-۱B به ترکیب آلیاژ اضافه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، افزودن تیتانیم موجب بهبود جزئی سیالیت، کاهش نسبی کسر حجمی و توزیع تخلخل ها، کاهش اندازه دانه ها و کاهش شاخص حساسیت به پارگی گرم (HTS) آلیاژ مورد تحقیق می شود. بر اساس اندازه گیری های انجام شده افزودن ۰۱/۰، ۰۲۵/۰ و ۰۵/۰ درصد وزنی تیتانیم به ترتیب موجب کاهش حدود ۵، ۲۰ و ۳۱ درصدی، ۲۰، ۷۵ و ۸۰ درصدی و ۹، ۲۴ و ۳۴ درصدی میزان تخلخل، اندازه دانه و HTS آلیاژ می شود. بر اساس نتایج حاصل از بررسی های ساختاری و سطح مقطع شکست پارگی گرم، بهبود نسبی مشاهده شده در رفتار پارگی گرم را می توان به کاهش اندازه دانه ها و تبعات مثبت ناشی از این تغییرات شامل کاهش میزان تخلخل و افزایش استحکام، کاهش ضخامت لایه مذاب بین دانه ها و در نتیجه افزایش نیروی موئینگی و ارتقای شرایط تغذیه بین دانه ای، کاهش انقباض خطی حین انجماد و کاهش شدت تنش وارده به مرزهای دانه به عنوان مراکز اشاعه آسان ترک گرم در ساختار نسبت داد.

پارگی گرم, آلیاژ ۲۰۲۴ آلومینیم, سریم, جوانه زایی, تیتانیم