علی شکری - دانشجوی دکتری علوم سیاسی گرایش مسائل ایران، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد واحد تبریز، تبریز، ایران
علی شیاری - استاد یار گروه آموزشی علوم سیاسی ، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی ، دانشگاه تبریز،تبریز، ایران
محمد یوسفی جویباری - استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد واحد تبریز – دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی، تبریز، ایران

مقاله حاضر با عنوان « نقش پویایی فکری آذربایجان در تکوین ایده دولت ملی در ایران » به شیوه تحلیلی- توصیفی و رویکرد باری بوزان به دولت انجام گرفته است و هدف اصلی آن، تحلیلی محققانه از نقش و سهم اندیشه‎ورزان و مصلحان آذربایجان در تکوین و توسعه هویت ملی و ایده‎ی ناسیونالیسم در ایران می‎باشد. آذربایجان در طول تاریخ ایران از جایگاه ویژه‎ای برخوردار بوده و این جایگاه در تاریخ معاصر برجسته‎تر شده است. این منطقه دروازه ورود ایده‎ها و افکار جدید جهان غرب به ایران و آسیا در سده‎های اخیر بوده است. از جمله این ایده‎ها می‎توان به مفهوم ناسیونالیسم اشاره نمود. این ایده نوعی سازه‎ای نظری برای انسجام و وحدت‎بخشی به ملت و تقویت بنیان‎های استقلال و تمامیت ارضی کشور محسوب می‎شود. اندیشه‎ورزان آذری، رواج ناسیونالیسم را برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور و ترویج ایده‎های مردم‎سالارانه و مشروطه‎خواهی ضروری می‎دانستند. بزرگانی چون آخوندزاده، مستشارالدوله، طالبوف و تقی‎زاده، چهار اندیشمند و مصلح بزرگ در این حوزه هستند که از نظر فکری به رواج مولفه‎های ناسیونالیسم نقش بی‎بدیلی را ایفا نموده‎اند آنان عناصری چون سرزمین، تاریخ و زبان و دین مشترک را عامل مهم و قوام‎بخش هویت ایرانی می‎دانند و علاوه بر اندیشه‎ورزان این منطقه مردم آذری نیز در طول تاریخ برای حفظ هویت ملی و تمامیت ارضی کشور چه جانفشانی‎ها که نکرده‎اند.

ناسیونالیسم, آذربایجان, هویت ملی, اشتراکات تاریخی