الهام علیخانی فرادنبه - کرمان، دانشگاه باهنر کرمان ، بخش مهندسی شیمی
علی مرادی - استادیار ( عضو هیئت علمی) دانشگاه باهنر کرمان، بخش مهندسی شیمی .
مریم کلانتری - استادیار ( عضو هیئت علمی) دانشگاه باهنر کرمان، بخش مهندسی شیمی .

پلی کربوکسیلیک آمینو اسید ها نظیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید و N,N'- اتیلن دی-2 -(o-هیدروکسی بنزیل) گلیسین یا اتیلن دی آمین دی (o-هیدروکسیل استیک اسید، به عنوان کی لیت کننده مناسب آهن شناخته می شود ؛ استفاده از آن در کودهای کشاورزی می تواند نقش بسیاری در جذب آهن به عنوان یک ریز مغذی مهم درگیاهان، مخصوصا درختان میوه و کاهش بیماری کلروز ناشی از کمبود آهن داشته باشد. از این رو این کی لیت یک ماده کاربردی و اصلاح کننده در زمینه کشاورزی به ویژه در خاکهای آهکی و قلیایی به شمار می آید. حلالیت آهن در خاک عمدتا توسط اکسیدهای آهن سه ظرفیتی کنترل می گردد و غلظت آن به PH وابسته است به طوری که با افزایش PH حلالیت کم می شود. با توجه به درصد بالای آهکی (قلیایی) بودن خاکهای کشور و تحریم کشور از لحاظ ورود این ماده ارزشمند سنتز داخلی این ماده می تواند کمک شایانی به کشاورزی و اقتصاد کشور داشته باشد. ماده اتیلن دی آمین دی هیدروکسی استیک اسید به روش های مختلفی تولید می شود اما روشهای فوق احتیاج به استفاده از ترکیبات سیانیدی سمی و خطرناک دارد. در این راستا در این تحقیق با یک واکنش سه جزئی یک مرحله ای بین فنل، اتیلن دی آمین و گلی اکسالیک اسید، ماده مذکور در محیط قلیایی سنتز شد. پیشرفت واکنش با کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) کنترل شد. بازده واکنش 65% بوده و داده های طیف سنجی مادون قرمز (FTIR) و طیف های جرمی (MS) علاوه بر تعیین نمودن مشخصه های تحلیل و آنالیز شیمیایی محصول، ساختار محصول را تایید کرد.

کی لیت کننده، جذب آهن، N,N'- اتیلن دی-2 -(o-هیدروکسی بنزیل) گلیسین، سنتز