ژیلا شعبانی - ۱- دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع غذایی، گرایش شیمی مواد غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی، تهران
لادن رشیدی - استادیار، سازمان ملی استاندارد ایران، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشکده غذایی و کشاورزی، استان البرز
زهرا پیراوی ونک - دانشیار، سازمان ملی استاندارد ایران، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشکده غذایی و کشاورزی، استان البرز
زهرا غلامی - کارشناس پژوهشی، سازمان ملی استاندارد ایران، پژوهشگاه استاندارد، پژوهشکده غذایی و کشاورزی، استان البرز

یکی از پرکاربردترین روش های افزایش ماندگاری روغن ها و چربی ها، استفاده از آنتی اکسیدان های سنتزی است که افزودن بیش از حد مجاز این ترکیبات می تواند اثرات مخربی روی سلامتی افراد جامعه بگذارد. هدف از انجام این پژوهش تعیین مقادیر آنتی اکسیدان های سنتزی با توجه به نوع عملکرد آن ها است. بنابراین، انواع روغن های خوراکی شامل: زیتون، کنجد، مخلوط، سرخ کردنی، سویا، کلزا و ذرت از بازار تهران خریداری شد. سپس مقدار و نوع آنتی اکسیدان های سنتزی، عدد یدی، عدد پراکسید، پایداری اکسیداتیو و ترکیب اسیدهای چرب آن ها بر اساس روش های آزمون ذکر شده، به ترتیب، در استاندارد بین المللی AOCS Ce ۶-۸۶، و استانداردهای ملی به شماره های۴۸۸۶، ۴۱۷۹، ۳۷۳۴، و۴۰۹۰ اندازه گیری شد. میزان فعالیت آنتی اکسیدانی، آنتی اکسیدان سنتزی استخراج شده از روغن های خوراکی نیز به روش DPPH اندازه گیری شد. پرکاربردترین آنتی اکسیدان سنتزی مصرفی در صنعت تولید روغن ایران ترشیاری بوتیل هیدروکینون (TBHQ) شناسایی شد. مقدار آنتی اکسیدان های سنتزی موجود در اکثر روغن ها در حد مجاز تعیین شده در استاندارد ملی ایران به شماره ۳۶۰۸ بود. نتایج حاصل از اندازه گیری عدد پراکسید، مقاومت اکسیداتیو، فعالیت آنتی اکسیدانی و عدد یدی در نمونه های روغن تحت بررسی با توجه به پروفایل اسیدهای چرب و مقدار آنتی اکسیدان سنتزی در آن ها، نمایانگر عملکرد مناسب آنتی اکسیدان سنتزی افزوده شده به آن ها بود. از سوی دیگر ارتباط مستقیم بین مقدار آنتی اکسیدان های سنتزی با فعالیت آنتی اکسیدانی آن و مقاومت وارتباط معکوس با عدد پراکسید و یدی در نمونه های تحت بررسی مشاهده شد. همچنین نوع و میزان آنتی اکسیدان مندرج روی برچسب برخی از نمونه ها با نوع و میزان آنتی اکسیدان افزوده شده مغایر بود.

اسیدهای چرب