پروین شرایعی - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
الهام آذرپژوه - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

پژوهش حاضر با هدف استفاده بهینه از پوست انار به عنوان پسماند کشاورزی و کارخانه های تولید آب انار و بررسی خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی آن انجام پذیرفت. بدین منظور، پایداری اکسایشی روغن تخلیص شده سویا در حضور مقادیر مختلف عصاره آبی پوست انار (استخراج شده با کمک فرآیند فراصوت؛ ۱، ۲، ۴ و ۶ درصد) در مقایسه با آنتی اکسیدان سنتزی هیدروکسی-بوتیل تولوئن (۰۱/۰ درصد) طی ۲۸۰ ساعت آزمون گرمخانه گذاری در دمای ۵۰ درجه سلسیوس مورد پایش قرار گرفت. هم چنین خواص ضدمیکروبی عصاره آبی پوست انار در غلظت ۱/۰ و ۳/۰درصد در مقایسه با نگهدارنده سنتزی سوربات پتاسیم (با غلظت ۱/۰ درصد)، بر بازدارندگی از رشد کپک آسپرژیلوس نایجر و باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکولی در شرایط آزمایشگاهی و غذایی (کیک روغنی) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد پایداری اکسایشی بر مبنای عدد پراکسید روغن تخلیص شده سویا (نمونه شاهد)، ۴/۰ درصد بود، که در حضور مقادیر مختلف عصاره آبی پوست انار و آنتی اکسیدان سنتزی هیدروکسی بوتیل تولوئن به ترتیب از ۹۶/۰ تا ۲۱/۸ درصد وتا ۳۳/۸ درصد افزایش یافت. هم چنین، نتایج نشان داد که تمامی غلظت های عصاره آبی دارای فعالیت ضدمیکروبی بودند، اما تاثیر عصاره بر میکروارگانیسم های مختلف یکسان نبود؛ به طوری که بیشترین قطر هاله عدم رشد عصاره برای اشرشیاکولی (حدود ۱۹ میلی متر) و کمترین قطر هاله عدم رشد برای باکتری استافیلوکوکوس اورئوس (حدود ۱۲ میلی متر) بدست آمد. هم چنین عصاره آبی پوست انار باعث کنترل رشد کپک و مخمر در محصول کیک روغنی طی مدت نگهداری شد و اثر ضدقارچی آن در غلظت ۳ درصد تقریبا معادل اثرنگهدارنده شیمیایی سوربات پتاسیم بود.

ترکیبات فنلی