محمدباقر فتحی - دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه آزاد تبریز

امروزه وجود چک برای همه ما ضروری تلقی می شود چرا که از پرداخت ثمن معامله، تضمین انجام کار، ایفای تعهد و... تا تضمین تخلیه و سایر امور به وسیله آن انجام می شود و ازاین رو از دعاوی رایج بین افراد جامعه که بخش عمده ای از پرونده های دادگستری را در برمی گیرد، دعاوی راجع به چک است. دعوای استرداد چک از مهمترین دعاوی حقوقی است که در ارتباط با چک و طبق قوانین مختلف علی الخصوص قانون تجارت مطرح می گردد. در صورتی که صادرکننده چک و یا متعهد، خواستار استرداد چک امانی خود باشد و همچنین مدعی باشد که دارنده، استحقاق دریافت وجه چک را ندارد و از استرداد چک استنکاف می کند، دعوای استرداد چک را اقامه می نماید و یا می تواند با داشتن دلایل و مستندات کافی، شکایت جرم خیانت درامانت را مطرح کند. به عبارت ساده تر دعوای استرداد چک زمانی مطرح می گردد که صادرکننده ی آن مدعی است، وجه چک را پرداخت کرده است یا چک به عنوان امانت و ضمانت و غیره در ید دارنده بوده است ولی چک را با وجود انجام تعهد یا کار یا انفساخ و ابطال قراردادشان، از طرف مقابل یا دارنده، مسترد ننموده است. درنهایت باید بیان نمود که از مهمترین مسائلی که در امروزه در دادگاه ها مطرح می گردد و حجم بالایی از پرونده های قضایی را به خود اختصاص می دهد عبارت است از دعاوی مرتبط با چک است. دعوای استرداد چک که یکی از این موضوعات مهم در این زمینه است دارای نکات حقوقی بسیاری بوده که در این مقاله به بیان چالش های آن می پردازیم.

چک، استرداد، ظهر نویس، فسخ، سقوط تعهدات، ابراء، اقاله، تبدیل تعهد