محمود عباسی - دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق، دانشگاه قم، قم، ایران
احمد فاضلی - دانشیار گروه فلسفه اخلاق، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

ایمانوئل لویناس را یکی از مهم ترین فیلسوفان عصر جدید می شمارند. اهمیت فلسفه او بیشتر در اخلاق نمایان می شود. فلسفه اخلاق لویناس بر محور «دیگری» می چرخد. در ساختار فلسفه اخلاق وی سوژه محوری از اولویت خارج می شود و دیگری اولویت پیدا می کند. دیگری برای لویناس یک انسان منفعل نیست، بلکه انسانی فعال است که چهره او بر پیام ها و فرامین اخلاقی دلالت می کند و سوژه نیز با دریافت این پیام ها و فرامین اخلاقی، در خود احساس وظیفه می کند که خود را در برابر دیگری پاسخگو و مسئولیت پذیر بداند. استمرار این پاسخگویی و مسئولیت پذیری به زندگی اخلاقی منتهی می شود. اما مسئله این است که رهیافت زندگی اخلاقی در ساختار فلسفه اخلاق لویناس بر چه مبنایی استوار است؟ به تعبیر دیگرک مولفه های یک زندگی اخلاقی در ساختار فلسفه اخلاق لویناس کدام اند؟ لویناس بر این باور است که سوژه هنگام مواجهه با چهره دیگری، میل و کششی درونی نسبت به دیگری پیدا می کند. این میل و کشش درونی نسبت به دیگری که از میل سوژه به نامتناهی و کمال سرچشمه می گیرد، یک میل بنیادین و متافیزیکی است و به رابطه و تعامل اخلاقی سوژه با دیگری و در نهایت، به زندگی اخلاقی منجر می شود. سوژه در درون زندگی اخلاقی، هویت حقیقی خود را که یک هویت اخلاقی است، پیدا می کند و با پرورش استعداد های اخلاقی خود، در مسیر نامتناهی شدن و دست یابی  به کمالات گام بر می دارد.

سوژه, چهره, دیگری, زندگی اخلاقی, احساس وظیفه, مسئولیت نامتناهی