پویا نجف - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل، دانشگاه صنعتی شریف
حمید الهی - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل، دانشگاه صنعتی شریف

آلودگی هوا امروزه به عنوان یکی از مشکلات اساسی شهرهای بزرگ محسوب میشود، بطوریکه نه تنها بر افراد جامعه، بلکه بر سایر موجودات زنده و حتی ظاهر شهرها نیز اثرات زیانباری میگذارد. این در حالی است که ناوگان حمل و نقل شهری به عنوان مهمترین عامل انتشار مواد آلاینده هوا در شهرهای بزرگ شناخته میشود. خطوط ویژه اتوبوسرانی (BRT) که بخشی از شاخصه های حمل و نقل پایدار میباشد، به منظور رفع مشکلات ترافیکی کلان شهر تهران، بویژه در شریانهای اصلی شهر ایجاد گردیده است. در این تحقیق به بررسی اثرات زیست محیطی این خطوط با استفاده از نرم افزار OSPM که یک ابزار مدلسازی آلودگی هوا است، پرداخته میشود. برای این منظور میزان انتشار آلاینده ها، به عنوان نمونه در قسمتی از خیابان آزادی با استفاده از اطلاعات حجم ترافیک، در دو حالت قبل از اجرای طرح و بعد از اجرای خطوط ویژه BRT مقایسه میشوند. نتایج دو مرحله مدلسازی با هم مقایسه شده و اثر احداث شبکه BRT در کاهش میزان انتشار آلاینده ها مشخص میگردد. بعد از احداث شبکه BRT انتشار آلاینده های NOX و CO و Benzene تا حد زیادی کاهش یافته ولی انتشار آلاینده های PM10 و PM2.5 و PM Exh تغییرات چندانی نداشته است. همچنین مشخص می گردد که قبل از احداث شبکه BRT انتشار آلاینده ها نسبت به استانداردهای اروپا در وضعیت بحرانی قرار داشته ولی بعد از احداث شبکه BRT اکثر این استانداردها اعمال شده است.

خطوط ویژه اتوبوسرانی BRT، میزان انتشار آلایندهها، حمل و نقل پایدار، OSPM