مرتضی مالمیر - دکتری سنجش و اندازه گیری، گروه روش ها و برنامه های درسی و آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران
کیوان صالحی - گروه تخصصی پژوهش و سنجش، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران
علی مقدم زاده - گروه بخش تخصصی پژوهش و سنجش، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران
مرضیه دهقانی - گروه روش ها و برنامه های درسی و آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران

هدف: فرهنگ ارزشیابی، در یک پیوستار و در نقش هایی کاملا متفاوت، می تواند بستر تسهیلگری یا بازدارندگی را در پیشرفت یا پسرفت عملکرد سازمانی و تحقق ماموریت های آن فراهم کند. در بررسی فرهنگ ارزشیابی، دغدغه اساسی بررسی تناسب آن با ماموریت ها، شرایط، امکانات ، و بلوغ سازمانی است. یکپارچگی بین آن ها می تواند زمینه تعالی و حرکت هوشمندانه را رقم زند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مفهوم فرهنگ ارزشیابی و تعیین اشتراک و افتراق آن مبتنی بر نظر ذی نفعان دانشگاه تهران انجام شد. روش پژوهش: از روش پدیدارشناسی تفسیری استفاده شد. شرکت کنندگان آن دربرگیرنده چهار دسته از ذی نفعان شامل اعضای هیئت علمی، کارکنان، مدیران، و دانشجویان دانشگاه تهران بودند که به روش نمونه گیری ملاکی انتخاب شدند. اشباع داده ها پس از ۶۱ مصاحبه نیمه ساختاریافته به دست آمد. یافته ها: واکاوی در بخش اشتراک مفهومی به شناسایی ۷۹ نشانگر و دسته بندی آن در قالب ۱۹ ملاک منتج شد. شرکت کنندگان در هر یک از گروه های مورد مطالعه به فرهنگ ارزشیابی متفاوتی باور داشتند. در بعد افتراق دیدگاه در بین گروه های آموزشی در دانشکده های «فنی و مهندسی»، «مدیریت و معماری»، «پزشکی و دامپزشکی»، «علوم پایه و روان شناسی و علوم تربیتی»، و «ادبیات و علوم انسانی» به ترتیب به فرهنگ ارزشیابی نتیجه گرا، فرهنگ ارزشیابی مچ گیرانه، فرهنگ ارزشیابی مبتنی بر توسعه افراد، فرهنگ ارزشیابی پاسخگومحوری، و فرهنگ ارزشیابی مستندساز گرایش غالب وجود داشت. نتیجه: فرهنگ ارزشیابی موضوعی چندبعدی است و اجرای آن در سازمان ها به توجه به ساختار هر سازمان و چشم اندازهای آن نیاز دارد.

ارزشیابی سیستم, پدیدارشناسی, تضمین کیفیت, فرهنگ ارزشیابی