الهام امین زاده - استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محبوبه پاکدل - دانش آموخته کارشناس ارشد، حقوق بین الملل؛ دانشجوی دکتری، فلسفه دین، دانشگاه تهران، تهران، ایران

در ۹ ژوئیه ۲۰۰۴ دیوان بین المللی دادگستری، مبادرت به نظر مشورتی در خصوص ساخت دیوار حائل در اراضی اشغالی فلسطین کرد. دیوان، با استناد به کنوانسیون های حقوق بشردوستانه و حقوق بشری، ساخت دیوار حائل را غیرمشروع اعلام کرد. به رغم آنکه نظریه مشورتی دیوان ناظر بر غیرمشروع بودن ساخت دیوار حائل بود، اما رژیم اشغالگر از آن سال تاکنون، اقدام به ساخت چند دیوار دیگر ازجمله ساخت دیوار حائل در غزه کرده است. با توجه به نقض قواعد بنیادین حقوق بشردوستانه بین المللی و حقوق بشر در سطحی بسیار گسترده توسط رژیم اسرائیل در مخاصمه غزه پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بازخوانی مجدد رای دیوان مهم است. هدف این نوشتار، بررسی ابعاد حقوق بشردوستانه و حقوق بشری نظریه مشورتی دیوان است. براین اساس، با تاکید بر وضعیت نوار غزه به مثابه سرزمینی اشغالی و نقض قواعد حقوق اشغال به واسطه ارتکاب جنایات گسترده توسط رژیم اشغالگر اسرائیل در مخاصمه ۲۰۲۳- ۲۰۲۴ در غزه، توجه به تبعات منفی روانی و انسانی ساخت دیوار حائل در غزه که به دلیل نقض حقوق بشر روی داده و در حمله حماس به مواضع اسرائیل موثر بوده، دارای اهمیت است.

دیوان بین المللی دادگستری, حقوق بین الملل بشردوستانه, حقوق بشر, رژیم اشغالگر اسرائیل, نوار غزه