حسین آئینه نگینی - عضو هیئت علمی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مستند به ماده ۵ دیوان عدالت اداری، رئیس دیوان عدالت اداری در نظام حقوقی ایران واجد دو جایگاه اداری و قضایی است. علی رغم تحدید صلاحیت قضایی این مقام به ریاست بر شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، مستند به مواد دیگر این قانون صلاحیت مختلفن قضایی برای این مقام در ارتباط با شعب، هیات عمومی و هیات های تخصصی دیوان پیشبینی شده است. ازجمله این مواد ماده ۸۵ قانون دیوان است که در برخی فروض صلاحیت صدور قرار رد دادخواست های مطروحه در هیات عمومی را برای رئیس دیوان پیشبینی نموده است و در برخی موارد نیز این صلاحیت را برای این مقام پیشبینی کرده است تا مستند به موردی بودن مصوبه معترض عنه موضوع را برای رسیدگی به شعب دیوان ارجاع نماد. مبتنی بر یافته های این مقاله پیشبینی صلاحیت مربوط برای رئیس دیوان با نظام صحیح قضایی  همخوانی نداشته و پیشبینی این صلاحیت‎های مزبور برای رئیس دیوان با نظام صحیح قضایی همخوانی نداشته و پیشبینی این صلاحیت ها برای رئیس دیوان اولا زمینه خلط صلاحیت های اداری و قضایی را فراهم آورده است و ثانیا تعیین بخش مهم از قلمرو صلاحیت هیات عمومی دیوان را در صلاحیت رئیس دیوان قرار داده است و ثالثا برخی از صلاحیت های مقرر برای این مقام با اصول دادرسی منصفانه ازجمله استقلال قضایی و اصول قابل تجدیدنظر بودن آرا مغایر می باشد. بر این اساس در راستای ایجاد نظام قضایی صحیح پیشنهاد آن است که ضمن تحدید صلاحیت رئیس دیوان به مدیریت نظارت بر ارکان دیوان، صلاحیت های قضایی این مقام حذف گردد.

رئیس دیوان عدالت اداری, ماده ۸۵ قانون دیوان عدالت اداری, صلاحیت داوری, صلاحیت قضایی, نظام صحیح قضایی