امیرمحمد بهرامی مداح - دانشجوی کارشناسی آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس علامه امینی تبریز، ایران
عرفان رضائی - دانشجوی کارشناسی آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس علامه امینی تبریز، ایران

خودآرایی فرایندی خودبه خودی و برگشت پذیر است که در آن اجزای تشکیل دهنده اتمی یا مولکولی به صورت منظم در کنار یکدیگر قرارگرفته و ساختارهای منظمی را ایجاد می کنند. خودآرایی در واقع یک روش ساخت پایین به بالا است که در آن اجزای سازنده با برقراری پیوندهای فیزیکی یا شیمیایی، خود را به شکل یک نانوساختار منظم درمی آورند. مکانیزم های عمده فرایند خودآرایی عبارتند از نیروی مویینگی، برهمکنش های الکترواستاتیک و نیروی مغناطیسی، استفاده از پدیده خودآرایی در حوزه فناوری دارای اهمیت فراوانی است. تاریخجه خوداآرایی، به مطالعات مولکولی بر می گردد. لذا پس ازمعرفی فرایند خودارایی و ذکر مکانیزم های حاکم بر آن، ویژگی های لازم برای ایجاد خودآرایی مولکولی بیان شده و در ادامه به کاربردهای خودارایی در جلوگیری از رشد ترک و مثال هایی از آن پرداخته می شود. هم چنین برای درک هر چه بهتر فرایند خودآرایی انواع ساختارهای خودآرایی شده، نیروهای درگیر در فرایند و نحوه عمل آن ها با نگاه موشکافانه تری مطرح شده است. خصوصیات خودآرایی اتمی. مولکولی. کلوتیدی، زیستی و فصل مشترکی از نظر ساختاری, نیروهای موثر بر آن ها و مورفولوژی ساختارهای حاصل بیان شده است، در نهایت. موازنه نیروها به عنوان زیربنای درک فرایند خودآرایی در مقیاس های نانو تا ماکرو تشریح شده است.

خودآرایی، نیروهای مویینگی، نیروی الکترواستاتیک، نیروهای مغناطیسی، نیرو