مینا امانی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان باغی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

گیاهان ترکیبات آلی مختلفی را سنتز می کنند که عمدتا به عنوان متابولیت های اولیه و ثانویه طبقه بندی می شوند. متابولیت های اولیه برای فرایندهای بیوشیمیایی ضروری مانند رشد، تکامل ، فتوسنتز و تنفس موردنیاز هستند. متابولیت های ثانویه عمدتا در دفاع و محافظت در برابر تنش های محیطی نقش دارند و همچنین رنگ ، بو و طعم خاصی به گیاهان می دهند. ترکیبات زیست فعال در مزارع کشاورزی برای محافظت از محصولات در برابر آفات و همچنین در انتقال سیگنال برای جذب پراکندگی بذر و گردهافشانی استفاده می شود. متابولیت های ثانویه گیاهی هیچ نقش کلیدی در حفظ فرایندهای حیات در گیاهان ندارند. منبع مهمی برای داروها، حشرهکش ها، عوامل طعم دهنده، داروها و بسیاری دیگر از مواد بیوشیمیایی مهم است . علاوه بر این ، برخی از متابولیت های ثانویه گیاهی مانند فنولیک ها، ترپنوئیدها، فلاونوئیدها و مشتقات گوگرد و نیتروژن نقش مهمی در پیشگیری از بسیاری از بیماری -های انسانی ایفا می کنند. تنش های زیستی و غیرزیستی نقش اساسی در تجمع متابولیت های ثانویه در گونه های مختلف گیاهی دارند.

کشت بافت ، گیاهان دارویی ، متابولیت های ثانویه .