فریباالسادات فاتحی - کارشناسی ارشد، فیزیولوژیگیاهی، گروه زیستشناسی گیاهی و جانوری، دانشکده علوم و فناوریهای زیستی، دانشگاه اصفهان.
مریم مظاهری تیرانی - استادیار، علوم پایه، فیزیولوژیگیاهی، گروه زیستشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه جیرفت.

گیاهان دارویی از گیاهان اقتصادی مورد استفاده بشر می باشند که مواد شیمیایی موثر و مفیدی را با مقادیر بسیار کم در خود ذخیره می کنند. از اواسط قرن بیستم به بعد و به دنبال مشخص شدن عوارض سوء استفاده ناشی از استعمال داروهای شیمیایی مختلف ، گیاهان دارویی و داروهای مستخرج از گیاه در بسیاری از موارد جایگزین داروهای شیمیایی شدهاند. امروزه ترکیبات شناسایی شده در گیاهان به عنوان داروهای جدید مورد استفاده قرار می گیرند و می توانند به عنوان کلیدی برای شناسایی روشهای درمانی کم هزینه و دارای عوارض جانبی کمتر در درمان بسیاری از بیماری ها به کار روند. در کشاورزی مرسوم کاربرد بیش از حد کودهای شیمیایی در مقیاس وسیع باعث کاهش کارایی مصرف عناصر غذایی و مشکلات زیست محیطی جدی از قبیل آلودگی آب و خاک، فرسایش ژنتیکی ، فرسایش خاک، تخلیه عناصر غذایی ، اسیدی شدن خاکها و سایر موارد شده است . امروزه به منظور رسیدن به کشاورزی پایدار به همراه عملکرد بیشینه و کمترین خسارت زیست محیطی ، می توان از روشهای دیگر کوددهی (استفاده از نانو کودها) استفاده کرد تا عناصر غذایی مورد نیاز برای رشد و تولید محصول فراهم شود و هم ساختار خاک در شکل مطلوب حفظ شود. استفاده از نانو کودها به منظور کاهش تلفات عناصر غذایی و افزایش کمیت و کیفیت گیاهان دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است . روی به عنوان یک عنصر ریزمغذی ضروری ، نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه بر عهده دارد. روی با اثر بار هورمونهای رشد، بهبود جذب برخی عناصر غذایی و افزایش سنتز پیش سازهای متابولیت های ثانویه توانسته است ، باعث افزایش رشد و تولید اسانس در گیاهان دارویی شود. نانو ذره روی و نانو اکسید روی می توانند با بهبود شرایط رشدی گیاه باعث افزایش عملکرد و محتوای متابولیت های ثانویه گیاهان دارویی شوند.

رشد، نانوکودها، نانوذره