وحید پوزش - دانشیار، دانشکده زیست شناسی، دانشگاه دامغان
عاطفه امیراحمدی - دانشیار، دانشکده زیست شناسی، دانشگاه دامغان

مرزه جنگلی یکی از گیاهان دارویی بومی ایران می باشد که در مناطق شمالی از خراسان شمالی تا گیلان پراکنش دارد . این گیاه دارای ترکیبات ارزشمند تیمول و کارواکرول است که به دلیل وجود چنین ترکیباتی مرزه در صنایع دارویی ، بهداشتی و آرایشی مورد توجه است . در این میان کیفیت بذر است که در شکل گیری گیاهان قوی نقش داشته و قابلیت باروری بالایی را تضمین می کنند. درصد و سرعت جوانه زنی بذر این گیاه در شرایط طبیعی پایین است . بنابراین به منظور ارزیابی اثر تیمار های شیمیایی وغیر شیمیایی در شکستن خواب و بهبود جوانه زنی بذر گیاه مورد نظر، آزمایشی با پنج تیمار (شاهد، خراشدهی ، جیبرلین ۵۰۰و۱۰۰۰ پی پی ام و سرمادهی ) در دانشگاه دامغان انجام شد. نتایج آزمایش نشان دادند که اثر تیمارهای مختلف بر درصد و سرعت جوانه زنی , طول ریشه چه و طول ساقه چه در سطح احتمال ۵% معنی دار است . مقایسه میانگین دادهها نشان داد که بذرهای مرزه جنگلی در حضور تیمار جیبرلین ۱۰۰۰ پی پی ام در مقایسه با شاهد از درصد و سرعت جوانه زنی بالاتری برخوردارند. بطور چشمگیری کمترین مقدار طول ریشه چه و طول ساقه چه در حضور تیمار خراشدهی بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که تیمارهای مختلف جیبرلین (۵۰۰ و ۱۰۰۰ پی پی ام) نسبت به سایر تیمارهای اعمال شده دارای اثر مثبت تر و قویتری بر قابلیت جوانه زنی بذر مرزه جنگلی دارد.

جیبرلین ، خراشدهی ، سرمادهی