جعفر طرقی - دانشجوی دکترای دانشگاه شهید بهشتی
محبوبه عارفی - دانشیار دانشگاه شیراز
محمد یمنی دوزی سرخابی - استاد دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
سید هادی مرجانی - استادیارموسسه پژوهش وبرنامه ریزی آموزش عالی

این پژوهش مبتنی بر روش کیفی واز نوع مقایسه تطبیقی است .هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای کارکرد دفاتر دانشگاه پژوهی دانشگاه­های منتخب، باالگوی "ولکواین"(۲۰۰۸) و ارائه ماتریس ابعاد دانشگاه پژوهی است. برای تحقق هدف پژوهش، با توجه به جوان بودن مفهوم دانشگاه پژوهی در نظام آموزش عالی کشور، ضمن ارائه خلاصه­ای از رویکردهای علمی دانشگاه پژوهی، ابتدا مضامین مشابه ابعاد ۱۸گانه فعالیت­های دانشگاه پژوهی الگوی ولکواین در اسناد دفاتر دانشگاه پژوهی مورد شناسایی وتوصیف قرار گرفت و سپس، وجوه افتراقی اسناد دفاتر دانشگاه پژوهی دانشگاه­های مورد مطالعه بررسی شد. اسناد مربوط به دفاتر دانشگاه پژوهی، از طریق وبگاه های دانشگاه های مورد مطالعه (در سال ۲۰۱۵)، گردآوری و تجزیه و تحلیل شده است. دانشگاه های مورد مطالعه شامل شانزده دانشگاه است که بر اساس طبقه بندی انجمن دانشگاه پژوهی (AIR[۱]) به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. یافته­ها نشان داد به­طور میانگین کارکرد دفاتر دانشگاه پژوهی دانشگاه­های مورد مطالعه با ۵۴% از فعالیت­های الگوی ولکواین شباهت دارند. در بررسی وجوه افتراقی شش وجه دیگر از ابعاد فعالیت­های دانشگاه پژوهی شناسایی شد. شش وجه جدید از ابعاد فعالیت­های دانشگاه پژوهی با تجمیع ابعاد ۱۸ گانه فعالیت دانشگاه پژوهی درقالب پنج کارکرد اصلی سازماندهی شد. کارکردهای اصلی تعریف شده در این پژوهش شامل: پاسخگویی، پژوهشگری و تصمیم سازی، تحلیل­گری سیاست­ها، ارزشیابی، مرجعیت اطلاعات است. در نهایت با توجه به یافته­های حاصل از این پژوهش ماتریس ابعاد دانشگاه پژوهی ترسیم شد. در ماتریس ارائه شده ۲۴ وجه از فعالیت­های دانشگاه پژوهی در پیوستار اهداف، از بهبود تا توسعه و در پیوستار سازمانی مشتمل بر پنج کارکرد اصلی (مرجعیت اطلاعات، تحلیلگری سیاست­ها، پژوهشگری و تصمیم سازی، ارزشیابی و پاسخگویی) توصیف شده است. این نتیجه می­تواند، راهنمای تفکر و اقدام برای ایجاد و توسعه نهاد دانشگاه پژوهی در دانشگاه­های کشور باشد.

دانشگاه پژوهی, سیاست پژوهی, برنامه ریزی توسعه دانشگاهی, مدیریت آموزش عالی, تصمیم سازی