مهدیه باقری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند، ایران

در این مقاله تطبیقی، بررسی های انجام شده بر آراء و اشعار جلال الدین مولانا و عارف هندی، کبیر داس، نشان از وجود هم پوشانی ها و تفاوت هایی در اندیشه های این دو شخصیت بزرگ دارد. مولانا که در محیطی ایرانی-اسلامی رشد کرده، عشق ورزیدن به خلق و خالق را محور مسیر سلوکی قرار می دهد، در حالی که کبیر داس از پس زمینه ی هندوئیسمی-اسلامی، به تاکید بر ریشه های مذهبی فراگیر و تجربه ی مستقیم و شخصی کردن حقیقت الهی می پردازد. با وجود تفاوت های فرهنگی و زمینه های متفاوت، هر دو عارف به ترویج معرفت و اتحاد عمیق با خداوند دعوت می کنند. در این مقاله، با تمرکز بر مفاهیمی چون محبت، تسلیم پذیری و شناخت درونی، ابعاد منحصربه فردی از تجربه های عرفانی این دو شاعر مورد کاوش قرار گرفته است. همچنین، تاثیرات محیطی و مذهبی را که بر فرم و محتوای شعر و اندیشه های آنان سایه افکنده اند، مورد توجه قرار داده ایم. در پایان، با تحلیل و نقد این بررسی تطبیقی، نشان دادیم که چگونه عرفان مولانا و کبیر داس می تواند در قرون متمادی و حتی در دوران معاصر به عنوان چراغ های راهنمای جستجوی معنوی و اخلاقی عمل کند و بینش های جدیدی را به ما ارائه دهد.

مولانا، کبیر داس، حقیقت، عرفان، معرفت