مسعود فرزام نیا - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Isfahan
مهدی اکبری - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj
محسن حیدری سلطان آبادی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Isfahan

بخش کشاورزی به منظور پاسخگویی به نیاز روزافزون غذا برای جمعیت روبه رشد جهان و فراهم کردن آن به اندازه کافی و مناسب، به میزان زیادی وابسته به منابع آب و انرژی است و بایستی برای ارتقاء بهره وری آب و انرژی محصولات کشاورزی، حفظ سلامتی جامعه و محیط زیست کوشا باشد. در این پژوهش حجم آب آبیاری، عملکرد، بهره وری آب و انرژی مصرفی در آبیاری محصول پیاز در دو روش آبیاری سطحی و بارانی، در شرایط مدیریت کشاورزان اندازه گیری و با هم مقایسه شد. اندازه گیری ها در سال زراعی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ در ۱۷ مزرعه از شهرستان های استان اصفهان که محصول پیاز جزء اولویت کشت آن ها بود، انجام شد. برای مقایسه آماری نتایج به دست آمده از دو سامانه آبیاری، از آزمون تی (t-Test) و ضرایب همبستگی پیرسون استفاده شد. بر اساس نتایج، در روش آبیاری سطحی، مقادیر حجم آب آبیاری و عملکرد نسبت به آبیاری بارانی، بیشتر و اختلاف بین مقادیر یادشده معنی دار بود و بهره وری آب پیاز در روش آبیاری بارانی نسبت به سطحی، به صورت معنی دار (سطح احتمال ۱ درصد) بیشتر بود. همچنین نتایج نشان داد، همبستگی مستقیم معنی داری بین حجم آب آبیاری و عملکرد محصول پیاز وجود دارد، زیرا بین حجم آب آبیاری و بهره وری آب رابطه غیرمستقیم معنی دار دیده شد. بهره وری انرژی مصرفی در آبیاری نیز با مقدار انرژی مصرفی همبستگی معکوس معنی دار داشت و با افزایش انرژی آبیاری بهره وری انرژی کاهش یافت. باتوجه به نتایج به دست آمده در شرایط مزارع انتخابی، روش آبیاری بارانی در مقایسه با روش آبیاری سطحی برای کشت محصول پیاز کارآمدتر بود.

Volume of applied water, Crop yield, Water and energy productivity, Onion, حجم آب کاربردی, عملکرد, بهره وری آب و انرژی, پیاز