حمید اشرفی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی مواد دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد حسین عنایتی - دانشیار دانشکده مهندسی مواد دانشگاه صنعتی اصفهان
رحمت اله عمادی - دانشیار دانشکده مهندسی مواد دانشگاه صنعتی اصفهان

در این پژوهش تحولات ساختاری آلیاژ نانو ساختار Al-Fe-V-Si تولید شده به روش آلیاژسازی مکانیکی در حین آنیل همدما مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور پودرهای عناصر Si و V،Fe ،Al در یک آسیاب گلوله ای سیاره ای آسیاب شدند. تحولات ساختاری در حین آسیاب کاری توسط آنالیز اشعه ایکس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیز اشعه ایکس نشان داد که پس از 60 ساعت آسیاب کاری هیچ ترکیب بین فلزی در مخلوط پودری تشکیل نشده است. تغییرات پارامتر شبکه آلومینیوم نشان داد که عناصر Fe و V و Si در زمینه آلومینوم حل شده اند و تشکیل محلول جامد آلومینیوم نانو ساختار داده اند. عملیات حرارتی نمونه 60 ساعت آلیاژسازی شده در محدوده دمایی 300 تا 550 درجه سانتیگراد به مدت 1 ساعت انجام شد. آنالیز اشعه ایکس نمونه های عملیات حرارتی شده نشان داد که در دمای 300 درجه سانتیگراد، ساختار همچنان شامل محلول جامد آلومینیوم نانو ساختار است. در دمای 400 درجه سانتیگراد، فاز Al12(Fe,V)3Si شروع به رسوب کرده و با افزایش دمای عملیات حرارتی تا 550 درجه سانتیگراد، شدت پیکهای مربوط به این فاز افزایش یافت. در همه دماهای عملیات حرارتی زمینه آلویمنیومی به صورت نانو ساختار باقی ماند.

نانو ساختار، آلیاژ Al-Fe-V-Si، آلیاژ سازی مکانیکی، آنیل همدما