پژمان غفوری - پژوهشگر دکتری حقوق عمومی و مدرس دانشگاه
علیرضا یاری - پژوهشگر و نویسنده مسائل حقوقی

مطابق اصل ۱۶۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی قوانین کیفری ماهوی عطف بماسبق نمی شوند. همچنین ماده ۴ قانون مدنی بیان می کند که« اثر قانون نسبت به آتیه است و قانون نسبت به ما قبل خود اثر ندارد... » در ماده ۱۰ از قانون مجازات اسلامی نیز آمده است که « در مقررات و نظامات دولتی مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی باید به موجب قانونی باشد که قبل از وقوع جرم مقرر شده باشد و هیچ فعل یا ترک فعل را نمی توان به عنوان جرم به موجب قانون متاخر مجازات نمود» و در ادامه مقرر می دارد که اگر بعد از وقوع جرم قانونی وضع شود که مبنی بر تخفیف یا عدم مجازات بوده یا از جهات دیگر مساعد تر به حال مرتکب باشد نسبت به جرائمسابق وضع آن قانون تا صدور حکم قطعی موثر نخواهد بود. در این مقاله به صورت اجمالی به تحلیل اصل ۱۶۹ قانون اساسی خواهیمپرداخت .

قانون اساسی ، حقوق اساسی ، عطف بماسبق نشدن ، قانون مجازات اسلامی ، قانون مدنی