هاله اسماعیل پور - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، گروه حقوق، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
عاطفه لرکجوری - استادیار گروه حقوق، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

با رشد سریع تکنولوژی رایانه ای و گسترش ارتباطات مخابراتی جرایم نیز روز به روز پیشرفت کرده و از قالبسنتی خود خارج شده اند. جرم کلاهبرداری نیز از این امر مستثنی نیست و با گسترش فناوری اطلاعات درکنار انواع سنتی در قالب رایانه ای نیز صورت می گیرد. کلاهبرداری رایانه ای علی رغم شباهت هایی که با نوعسنتی خود از جهت اسمی، نتیجه حاصله و از جرایم علیه اموال بودن دارد، دارای تفاوتهای اساسی از جهتعناصر تشکیل دهنده جرم و مجازات می باشد کلاهبرداری رایانه ای آنگونه که در اسناد بین المللی و درقوانین داخلی یعنی ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای بدان اشاره شده است با تکیه بر فناوری برتر صورت میگیرد و به عبارت دیگر استفاده غیر مجاز از سیستمهای رایانه ای و مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل واردکردن تغییر محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سیستم، به منظور تحصیل وجه یا مال یامنفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری کلاهبرداری رایانه ای محسوب می شود در حالی کهدر کلاهبرداری سنتی استفاده غیر مجاز از سیستم های رایانه ای و مخابراتی و همچنین ارتکاب اعمالی ازقبیل وارد کردن تغییر محو ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سیستم لازم نیست بلکه ارتکاب هرنوع عمل متقلبانه توام با سوءنیت که منجر به بردن مال دیگری شود کلاهبرداری خواهد بود. از لحاظ مجازاتنیز با توجه به اینکه انجام کلاهبرداری رایانه ای آسانتر و دارای ضرر اقتصادی بیشتری نسبت به جامعه و افراداست اما مجازات این جرم کمتر از کلاهبرداری سنتی در نظر گرفته شده است که برای پیشگیری از این جرمکافی نیست علی رغم این تفاوتها مهمترین تفاوت بین این دو نوع کلاهبرداری عنصر قریب است.

کلاهبرداری رایانه ای، کلاهبرداری سنتی، مقررات کیفری ایران.