واکاوی مسئولیت اجتماعی نهاد آموزش عالی ایران در مواجهه با بحران افغانستان

پژوهش با تمرکز بر مسئولیت اجتماعی نهاد آموزش عالی در بحران بین المللی آوارگی اخیر درصدد پاسخگویی به این سوال است که مواجهه دانشگاه های ایران با بحران افغانستان به چه اشکالی صورت بندی می شود و دانشگاه های منتخب بر اساس چه مکانیسم هایی در راستای مسئولیت اجتماعی سازمان عمل کردند؟ علاوه بر مطالعات اسنادی، جمع آوری داده در این پژوهش کیفی در دو سطح انجام شده است؛ در سطح خرد با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته با ۳۸ استاد/دانشجوی افغانستانی که به دلیل تحولات سیاسی تابستان ۱۴۰۰ به ایران مهاجرت کرده بودند به دست آمده است. همچنین با ۲۲ استاد و دانشجوی ایرانی که مواجهه مستقیمی با موضوع پژوهش داشته اند نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفت. مصاحبه متخصصان نیز بخش مهمی از داده های پژوهش را شکل داد و بدین منظور در سطح کلان علاوه بر ارتباط با سازمان امور دانشجویان، ۱۲ دانشگاه کشور انتخاب گردید و با بخش امور بین الملل آنها ارتباط مستقیم برقرار شد. نهاد آموزش عالی در مواجهه با بحران بین المللی مهاجرت می تواند با استفاده از پتانسیل نخبگی خویش به شکل مستقیم وارد عمل شود. برخی از دانشگاه های منتخب کنشگری مناسبی در راستای مسئولیت اجتماعی سازمان بعد از بحران افغانستان ارائه نموده اند که در ۵ بعد آموزشی، پژوهشی، معیشتی، روان شناختی و کنسولی به تفصیل بیان می گردد.اعطای بورسیه های تحصیلی برای دانشجویان، معرفی دوره فرصت مطالعاتی برای اساتید دانشگاه های افغانستان، اعطای بورسیه تحصیلی ویژه متقاضیان دختر، تعریف کردن پروژه های پژوهشی کوتاه مدت و میان مدت با اساتید دانشگاه های افغانستان، تخفیف ویژه شهریه، تسهیلات اضافی در رشته های خاص نمودی از مسئولیت اجتماعی دانشگاه های ایران بود. از سوی دیگر مجموعه اقداماتی همچون تغییر فضای کلاس درس به پلتفرم های آنلاین به منظور تسهیل دسترسی دانشجویان داخل افغانستان، همکاری در ارسال منابع و تغییر شیوه آزمون و کار کلاسی، پیگیری امور اداری ثبت نام دانشجویان به ویژه در بخش کنسولی، همکاری در تسهیل اسکان دانشجویان از سوی اساتید و دانشجویان ایرانی بازنمایی احساس مسئولیت اجتماعی در قبال بحران آوارگی دانشگاهیان کشور همسایه بوده است.

Keywords:

دانشگاه , افغانستان , بین المللی سازی , مسئولیت اجتماعی سازمان , مهاجرت