سمیه نظیرزاده - گروه علوم باغبانی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
ویلما بایرام زاده - گروه صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
فرحناز خلیقی سیگارودی - مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی
لیلا پورحسینی - گروه علوم باغبانی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
سید خسرو حسین اشرفی - گروه صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

پژوهش حاضر با هدف بررسی خاصیت حشره کشی، دورکنندگی و شاخص های تغذیه ای اسانس دو جمعیت از گیاه ارس در منطقه آق داغ هشتجین خلخال روی حشرات بالغ شب‎پره هندی و سوسک زرد آرد با ۳ تکرار انجام شد. اسانس برگ درخت ارس با استفاده از دستگاه کلونجر و با روش تقطیر با آب، تهیه شد. ترکیبات عمده در اسانس ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی آنالیز و بازدارنگی اسانس ها علیه حشرات بالغ شب‎پره هندی و سوسک زرد آرد بررسی شدند. آنالیز ترکیبات شیمیایی نشان داد که بیشترین ترکیب شناسایی شده مربوط به α-Pinene بود. اسانس گونه ارس سمیت تنفسی روی حشرات بالغ شب‎پره هندی و سوسک زرد آرد دارند و با توجه به سمیت و اثر دورکنندگی بالای اسانس جنس ارس روی حشرات بالغ شب پره هندی و سوسک زرد آرد، به نظر می رسد این جنس پتانسیل مناسبی جهت کاربرد در برنامه های کنترل این آفات در انبارها را دارد. با توجه به تفاوت ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس حاصل از برگ های ارس، مطالعات مشابهی در رویشگاه های دیگر توصیه می شود.

ترکیبات شیمیایی اسانس، زیست سنجی، متابولیت‎های ثانویه، ارس، حشره، آفات انباری