امیر هنرمند - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید علیرضا وکیلی - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محسن دانش مسگران - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
عبدالمنصور طهماسبی - گروه علوم دامی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر عمل آوری دانه کامل جو با عصاره های چوبک، رازیانه، اسید مالیک و یا اسیدلاکتیک همراه با فرآوری فیزیکی بخارپز- پولکی یا بخارپز- تشعشعی مادون قرمز- پولکی بر ویژگی های فیزیکی، ترکیب شیمیایی و بخش بندی پروتئین و کربوهیدرات های دانه انجام شد. عمل آوری های شیمیایی دانه عبارت بودند از: دانه جو بدون افزودنی، دانه جو فرآوری شده با چوبک و اسید مالیک، دانه جو عمل آوری شده با چوبک و اسید لاکتیک، دانه جو عمل آوری شده با رازیانه و اسید مالیک، دانه جو عمل شده با رازیانه و اسید لاکتیک که هرکدام با یکی از روش های فیزیکی بخارپز- پولکی یا بخارپز- تشعشعی مادون قرمز- پولکی همراه شدند. ویژگی های فیزیکی شامل جرم توده ای، ظرفیت نگهداری آب، جرم حجمی و حجم تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند (۰۵/۰P<). نتایج نشان داد که غلظت مواد مغذی (به جز نشاسته و قندهای محلول) دانه های فرآوری شده به طور معنی داری تحت تاثیر روش های شیمیایی و فیزیکی استفاده شده در این آزمایش قرار گرفت (۰۵/۰P<). بخش های پروتئین حقیقی محلول، پروتئین حقیقی نامحلول و پروتئین غیر قابل هضم در ویرایش ۵/۶ سیستم CNCPS دارای تفاوت معنی دار در بین تیمارهای آزمایشی بودند (۰۵/۰P<). بخش بندی کربوهیدرات های دانه جو نشان داد که غلظت مجموع کربوهیدرات ها، کربوهیدرات های غیر الیافی، الیاف محلول، الیاف قابل هضم و الیاف غیر قابل هضم در بین تیمارهای آزمایشی متفاوت و معنی دار بود (۰۵/۰P<). در روش بخارپز- پولکی غلظت های مجموع کربوهیدرات ها، کربوهیدرات های غیر الیافی و الیاف محلول در دانه های فرآوری شده به طور معنی داری کمتر از دانه های فرآوری شده به روش بخارپز- تشعشعی مادون قرمز- پولکی بودند (۰۵/۰P<). نتایج این آزمایش نشان داد که عمل آوری دانه جو با عصاره گیاهی چوبک و اسید مالیک همراه با روش بخارپز- تشعشعی مادون قرمز- پولکی (تیمار ۷) بیشترین غلظت پروتئین خام در ترکیب شیمیایی و کمترین غلظت پروتئین غیر قابل هضم در بخش بندی پروتئین داشت. استفاده از اسید لاکتیک و عصاره رازیانه در عمل آوری دانه جو به همراه روش بخارپز- تشعشعی مادون قرمز- پولکی (تیمار ۱۰) غلظت بخش های کربوهیدرات های غیر الیافی و الیاف محلول را نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی افزایش داد که از نظر ارزش غذایی دانه حائز اهمیت است.

دانه جو, شیمیایی, فیزیکی, کربوهیدرات, نیتروژن