یداله چاشنی دل - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
رادمان بختیاری - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
حمیدرضا مردانی - گروه شیمی، دانشگاه پیام نور واحد ساری، ایران

به­منظور بررسی اثرات منابع مختلف مکمل­های آلی و معدنی روی در بره­های پرواری نژاد آمیخته زل، آزمایشی با استفاده از تعداد ۲۵ راس بره نر با سن ۴-۳ ماه و میانگین وزن بدن (۴/۱ ± ۵/۲۵ کیلوگرم) در قالب یک طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار به مدت ۷۰ روز انجام شد. تیمارها شامل: ۱- جیره مصرفی پایه بدون مکمل روی (حاوی ۳۹/۱۹ میلی­گرم روی در کیلوگرم ماده خشک) ۲- جیره پایه + ۳۰ میلی­گرم روی در کیلوگرم ماده خشک به شکل روی متیونین ۳- جیره پایه + ۳۰ میلی­گرم روی در کیلوگرم ماده خشک به شکل روی گلایسین ۴- جیره پایه + ۳۰ میلی­گرم روی در کیلوگرم ماده خشک به شکل اکسید روی ۵- جیره پایه + ۳۰ میلی­گرم روی در کیلوگرم ماده خشک به شکل سولفات روی بود. میزان ماده خشک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک تعیین گردید. برای تعیین قابلیت هضم ظاهری، از روش اندازهگیری خاکستر نامحلول در اسید استفاده شد. خونگیری و اخذ مایع شکمبه در روز ۷۰ آزمایش انجام گردید. نتایج نشان داد که افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی در تیمار­های حاوی مکمل­های آلی روی نسبت به گروه شاهد به­طور معنی­داری بهبود یافت. قابلیت هضم ظاهری ماده آلی در تیمار­های مکملشده با روی آلی و قابلیت هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی در بره­های دریافت­کننده مکمل­های آلی روی و اکسید روی نسبت به سایر تیمار­ها به­طور معنی­داری بیشتر بود. غلظت گلوکز و روی سرم در تمامی بره­های مصرف­کننده مکمل روی نسبت به گروه شاهد به­طور معنی­داری افزایش یافت. به­طور کلی، میتوان نتیجه گرفت، افزودن ۳۰ میلی­گرم روی در کیلوگرم ماده خشک به جیره پایه (حاوی ۳۹/۱۹ میلیگرم روی در کیلوگرم ماده خشک) از منابع آلی مکمل روی در مقایسه با منابع معدنی روی، تاثیر بهتری بر عملکرد رشد برههای پرواری دارد. همچنین استفاده از هر دو منبع آلی و معدنی روی، سبب افزایش غلظت گلوکز سرم خون شد.

اسید چرب فرار, بره, عملکرد رشد, قابلیت هضم, مکمل روی