معصومه کوشکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، تهران ، ایران
فراز مجاب - استاد گروه فارماکوگنوزی، مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
رسول محمدی - استادیار گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات بهداشت تغذیه، دانشکده بهداشت و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، خرم آباد، ایران.
سیده هانیه علم الهدی - استادیار گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

مقدمه: شقاق پستان، یک اختلال در دوران شیردهی است که سبب عدم شیردهی موفق می شود. نظر به شیوع بالای آن و با توجه به خاصیت ضد التهابی روغن شتر مرغ، مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر روغن شترمرغ و شیر مادر بر بهبود شقاق پستان در زنان شیرده نخست زا انجام گرفت. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بر روی ۱۰۶ زن شیرده نخست زا انجام شد. افراد به دو گروه ۵۳ نفره روغن شترمرغ و شیر مادر تقسیم شدند و پس از آموزش روش صحیح شیردهی، درمان را ۳ بار در روز و به مدت یک هفته ادامه دادند. در گروه مداخله، زنان شیرده، نوک پستان و هاله اطراف آن را با روغن شترمرغ و در گروه کنترل با شیر خود، به مدت یک هفته متوالی می­پوشاندند. شدت درد و نمره شقاق نوک پستان بر اساس معیار آنالوگ بینایی و مقیاس استور توسط پژوهشگر بررسی و ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۵) و آزمون­ های تی مستقل، تی زوجی، کای دو، آزمون آنالیز واریانس با داده­ های تکراری و آزمون دقیق فیشر انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنادار در نظر گرفته شد. یافته ­ها: میانگین درد نوک پستان قبل از مداخله در دو گروه معنادار نبود (۶۵۹/۰=p)، ولی بین دو گروه در روزهای ۷ و ۱۰ پس از زایمان از نظر آماری اختلاف معناداری وجود داشت (۰۰۱/۰p<). میزان شدت آسیب نوک پستان قبل و پس از مداخله در دو گروه تفاوت معناداری داشت (۰۰۱/۰p<)؛ به طوری که شدت آسیب در گروه روغن شترمرغ قبل از مداخله بیشتر و در طی ۷ روز درمان کمتر بود. نتیجه ­گیری: روغن شترمرغ باعث بهبود شقاق پستان و کاهش درد نوک پستان می­ گردد.

روغن شترمرغ, شقاق پستان, شیر مادر, معیار آنالوگ بینایی, مقیاس استور