علیرضا میرزایی پارسا - گروه تنوع زیستی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
مریم راشکی - گروه تنوع زیستی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
الهام رضوان نژاد - گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

باکتری بیمارگر حشرات،Bacillus thuringiensis ، گرم مثبت و اسپورزا است که تعداد زیادی از زیر گونه های آن شناسایی و معرفی شده است. پاسخ های ایمنی حشرات، پس از بلعیدن Bt یا پروتئین های سمی آن فعال می شود. هدف از این تحقیق، بررسی اثر دما و سه زیر گونه B. thuringiensis subspecies thuringiensis (Btt) ، B. thuringiensis subspecies aizawai (Bta) و B. thuringiensis subspecies galleriae (Btg) بر تشکیل گره طی پاسخ ایمنی و برخی پارامتر های زیستی شب پره Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) بود. برای آلوده سازی بستر غذایی لارو، از غلظت ۱۰۹ اسپور در میلی­لیتر استفاده شد. این آزمایش در سه دمای مختلف (۲۰، ۲۵ و ۳۰ درجه سلسیوس)، رطوبت نسبی ۵±۵۵ درصد و دوره نوری ۱۶:۸ (روشنایی: تاریکی) انجام شد. به طور معنی دار بیشترین تعداد گره تحت تاثیر زیر گونه های Bta و Btg در دمای ۳۰ درجه سلسیوس و کمترین میزان گره در شاهد در هر سه دما مشاهده شد. مدت زمان تا شفیره شدن، در هر دما بین سه زیرگونه اختلاف معنی­دار نداشت. اما، بین دماهای مختلف در هر زیرگونه اختلاف معنی­دار مشاهده شد. همچنین، این مدت زمان در شاهد به طور معنی دار تحت تاثیر دما قرار گرفت. بیشترین میزان تولید شفیره مربوط به دماهای ۲۰ و ۲۵ درجه سلسیوس در زیرگونه Bta و شاهد بود که با هم اختلاف معنی دار نداشتند. تعداد حشرات کامل بدست آمده در تیمار Bta مشابه شاهد تحت تاثیر دما قرار نگرفت. از آنجا که دما بر تعداد گره ها در شاهد تاثیری نداشت، چنین استنباط می شود که افزایش دما با تاثیر بر باکتری Bt، تعداد گره های تشکیل شده را در لارو های زنده مانده افزایش داده و همچنین، نوع زیر گونه باکتری به طور معنی دار بر آن تاثیر داشته است.

اسپور, باکتری بیمارگر حشرات, تشکیل گره, دما, کنترل بیولوژیک