غلامرضا داورپناه - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

با توجه به نارسایی های حاکم بر طبیعت یکی از اهداف اصلی توسعه پایدار، پایداری منابع طبیعی می بـاشد . از عم ـده ترین ع ـوامل تخ ـریب من ـابع طبیعی در بسی ـاری از منـاطقی که تـأمین انرژی به سهـولت امکان پذیر نیست ، استفاده از درختان و درختچه های جنگلی و بوته های مرتعی و فضولات دامی به منظور تأمین سوخت می باشد . برای کاهش این نارسایی باید شیوه های جدید ی از قبیل تغییر الگوهای مصرف ، تغییر نوع سوخت ، کاهش افت انرژی از طریق چند منظور ه نمودن وسایل حرارتی ، ترویج ایجاد جنگل های انرژیک با استفاده از گونه های سریع الرشد و دادن آگاهی و توجیه نمودن ساکنین منطقه با اث رات سوء تخریب منابع طبیعی به کار گرفته شوند، تا این مناطق ب ا مشکلات بیشتری ب ه خاطر از بین رفتن منابع طبیعی و بروز مشکلات بهداشتی و زیست محیطی رو به رو نگردند . منطقه مورد مطالعه جزو حوزه آبخیز قزل اوزن می باشد که به دلیل شرایط خاص زمین شناسی و خاکشناسی بسیا ر حساس به فرسایش بوده و در یک حالت بحرانی قرار دارد . سد سفیدرود نیز که در انتهای این حوزه واقع شده از اهمیت زیادی در تأمین انرژی الکتریکی و آب کشاورزی برخوردار است . به دلیل تخریب مراتع بالادست آن از جمله بوته کنی، پیوسته با کاهش حجم و عمر خود مواجه می باشد . مطابق نتایج حاصله از این بررسی در شرایط فعلی انرژی مورد نیاز خانوارها سالیانه %76/1 از نفت و گاز مایع، %9/5 از چوب و بوته های مرتعی و %14/4 از فضولات دامی تأمین می گردد . لازم است مصرف چوب و فضولات دامی به عنوان سوخت منسوخ و با سوخت فسیلی جایگزین و از سای ر شیوه ها نیز استفاده شود، تا از تحمیل 5455 میلیون ریال خسارت سالیانه به این حوزه جلوگیری گردد .

افت انرژی، بوته کنی، سوخت فسیلی، جنگل های انرژیک