حسین حاجی آبادی - کارشناسی ارشد مهندسی عمران (مهندسی سازه)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

آیین نامه های طراحی که بر مبنای روش های طراحی ساده، قابل فهم و استفاده در کوتاه ترین زمان ممکن پایه گذاری شده اند، به جای تعریف خصوصیات غیر خطی در مفاصل احتمالی سازه و روش های تحلیل سازه غیر خطی ، استفاده از ضریبی به عنوان ضریب رفتار را در تحلیل های الاستیک خطی توصیه نموده اند. ضریب رفتار سازه ضریبی است که به طور کلی عملکرد غیر ارتجاعی سازه را در بر داشته و نشانگر مقاومت پنهان سازه در مرحله غیر ارتجاعی است . به همین دلیل مقاومت مورد نیاز سازه از تقسیم مقاومت مورد نیاز آن با فرض رفتار کاملا ارتجاعی تا آخرین مرحله ، بر ضریب محاسبه می گردد. مقاومت مورد نیاز سازه کاهش می یابد و طرح مورد نظر طراح سازه طرحی اقتصادی با استفاده از تقریبا تمامی ظرفیت سازه است . در صورت عدم استفاده از این ضریب در طراحی سازه از ظرفیت پنهان سازه با توجه به قبول مقداری خرابی در المان های سازه ای خاص مورد نظر چشم پوشی شده و طراحی به سمت غیر اقتصادی شدن خواهد رفت . ر سازه های در حال طراحی به دلیل وجود نامنظمی در ارتفاع و پلان طبقات ناشی از محدودیت های موجود در زمین احداث، نوع خاص پلان معماری، ایجاد بازشوهای مورد نیاز، تفاوت سایز مقاطع در اجرا نسبت به طراحی و ... در سازه های در حال بهسازی به دلیل تغییر در ابعاد تیرها، ستون ها، بازشوها و اضافه شدن سیستم های سخت کننده به سازه و بعضا کاهش سختی در برخی اعضا، رفتار دینامیکی سازه تغییر خواهد نمود. با بررسی روش های تعیین ضریب رفتار و عوامل موثر بر آن، یک نمونه سازه قاب خمشی بتن مسلح معمول با خروج از مرکزیت های متفاوت ناشی از تغییر ابعاد المان هایاصلی تحت آنالیز استاتیکی غیر خطی بار افزون قرار گرفته تا اثرات خروج از مرکزیت بر هر یک از پارامترهای متشکل ضریب رفتار سازه تعیین گشته و تفاوت در مقدار آن با استاندارد ۲۸۰۰ مقایسه گردد.

سازه بتن مسلح ، ضریب رفتار، شکل پذیری، اضافه مقاومت ، خروج از مرکزیت