شایان محمددینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سیستمهای انرژی، دانشگاه صنعتی شریف، تهران
رامین روشندل - استاد دانشکده مهندسی انرژی، دانشگاه صنعتی شریف، تهران
مهسا رجبی - دانشجوی دکتری مهندسی سیستم های انرژی، دانشگاه صنعتی شریف، تهران

مقادیر بالای مصرف انرژی و تولید زیاد پسماند به ازای واحد محصول تولیدی در برخی صنایع غذایی چالش های اقتصادی و زیست محیطی بسیاری به وجود آورده است. علاوه بر محدودیت منابع، رشد سریع مصرف غذاهای فرآوری شده نیز اهمیت این چالش ها را بیش ازپیش روشن نموده است. د ر این پژوهش شناسایی فرصت ها و شبکه های همزیستی صنعتی برای حل این مسائل، مدنظر می باشد. به این منظور، شناسایی و ارزیابی اقتصادی روابط همزیستی برای بازیابی ماده و حرارت در سه صنعت لبنیات، قندوشکر (چغندرقند) و رب گوجه فرنگی، به عنوان سه صنعت غذایی انرژیبر با ردپای بالای پسماند مورد هدف قرار گرفته است. ( ۱) تولید برق و حرارت از طریق بیوگاز، ( ۲) تولید کمپوست و ( ۳) تولید خوراک دام از پسماندهای صنایع برای بازیابی ماده و ( ۱) استفاده مستقیم از اتلافات حرارتی و ( ۲) به کارگیری سیکل رانکین آلی به عنوان روش های بازیابی انرژی شناسایی شده اند که تحت دو سناریو دیدگاه شرکت خدمات انرژی (سناریو پایه) و دیدگاه استفاده از هزینه فرصت انرژی (سناریو جایگرین) ارزیابی شده اند. باتوجه به فرضیات این مطالعه، برای بازیابی ماده در صنعت لبنیات، تولید بیوگاز از پسماند با بازگشت سرمایه ۷,۶۳ سال در هر دو سناریو تنها راهکار مقرون به صرفه بوده است. برای صنعت قندوشکر، تولید خوراک دام با بازگ شت سرمایه ۰,۵۵ و ۱.۱۸ سال و برای صنعت رب گوجه فرنگی نیز تولید خوراک دام با بازگشت سرمایه ۱,۶۳ و ۷۹.۲ سال به ترتیب در سناریوهای پایه و جایگزین، اقتصادی می باشند. درخصوص بازیابی انرژی نیز بازیابی مستقیم از تلفات، با بازگشت سرمایه ۱۳,۳۰ و ۴,۹۰ سال برای صنایع لبنیات و قندوشکر اقتصادی تلقی شده است.

همزیستی صنعتی، مدیریت پسماند صنایع غذایی، بیوگاز، خوراک دام، کمپوست