مهدی رضایی - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. Mehdi.rezaei۱۵@birjand.ac.ir

رابطه فرازناشویی یکی از مهم ترین تهدیدات ثبات خانواده و از دلایل بروز طلاق است؛ اما به دلیل تابو بودن، به این مسئله توجه جدی نشده است. این مطالعه با هدف واکاوی پدیدارشناختی علل روابط فرازناشویی در زوجین شهر بیرجند انجام گرفت. مطالعه حاضر با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شد. جامعه آماری، شامل زوجین شهر بیرجند بودند که از خرداد ۱۴۰۲ تا دی ۱۴۰۲ به مراکز مشاوره راه­نو، رویش، میثاق و همراه مراجعه کرده ­بودند. از این جامعه آماری تعداد ۲۱ نفر که سابقه رابطه فرازناشویی (فرد خیانت­کننده) داشتند به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. نمونه­گیری تا حد اشباع داده­ها ادامه یافت. برای گردآوری داده­ها از مصاحبه نیمه­ساختاریافته عمیق استفاده شد. واکاوی تجارب زیسته افراد منجر به استخراج یک مضمون اصلی (خلاوجودی/بی­معنایی)، پنج مضمون فرعی (بحران­های وجودی، آمادگی آسیب­خیزی، بحران­های بین­فردی/عدم ارضای نیاز مرتبط بودن، سوق­یافتگی/سوق­دهنده­های اجتماعی و دگرگونی ­ارزشی) و ۱۳۵ مفهوم اولیه گردید. شناسایی این مولفه ها ضمن افزایش بینش و آگاهی درباره تبیین پدیده رابطه فرازناشویی، نشان می­دهند که رابطه فرازناشویی یک پدیده تک­بعدی و سطحی نیست که صرفا به علل درونی و بیرونی (مثل فرهنگ، اقتصاد، مذهب) نسبت داده شود. عدم درک، فهم و تفسیر لایه­های عمقی این پدیده و معضل چندبعدی منجر به ازهم گسیختگی بیشتر بنیان نهاد خانواده خواهد شد.

رابطه فرازناشویی, زوجین, پدیدارشناسی تفسیری