صریرا زینتی - دانشجوی مهندسی شهرسازی

وقف یکی ازارزشهای والای انسانی است که تحت تاثیر جهان بنی دینی و مذهبی اسلام علاوه براینکه ازنظر اجتماعی اقتصادی کارکردهای فراوان و مهمی درزندگی روزانه و فعالیت های شهری دارد ازنظر کالبدی نیز نقش بسیار موثری درشکل دهی به ساخت فضایی شهرهای دوره اسلام به ویژه شهرهای ایران داشته است با نگاهی گذرا به سیما و بافت کالبدی شهرهای ایران بسیاری ازعناصر و اجزای شهری را که نقش عمده ای درعملکرد و حیات زندگی شهری دارند میتوان مشاهده کرد که نظام وقف درشکل گیری آنها نقشی بسزا داشته است این تاثیر به گونه ای است که اگرفضاهای عموم یو عام المنفعه که درساختارشهرهای سنتی ایران تقریبا بسیاری ازآنها موقوفه اند حذف شود چیزی جز مجموعه ای پراکنده و گسسته ازمساکن دکاکین تجاری و درکل فضاهای خصوصی باقی نمی ماند درواقع بسیاری از فضاهای عمومی درشهرهای سنتی ایران که عام لاصلی پیوند مجموعه عناصر تشکیل دهنده شهر به یکدیگرند وقفی می باشند این مقاله سعی دارد با بررسی برخی ازابعاد تاثیرات متقابل وقف و شهرسازی درشکل دهی به محیطهای مصنوع انسانی راهبردی عملی و اجرایی جهت بهره برداری بهینه ازموقوفات مطرح سازد.

وقف، اسلامی، کالبد، فضای شهری