آزیتا بلالی اسکوئی - استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز (نویسنده مسئول)
سیده الهه آیدینی اسکوئی - دانشجو کارشناسی ارشد فناوری معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
ریحانه سادات شریعت زاده - دانشجو کارشناسی ارشد فناوری معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

خانه های دوره قاجار تبریز نمونه های ارزشمندی از معماری ایران هستند که با وجود هندسه و تناسبات خاص در نقشه فضاهای این خانه ها پژوهش جامعی در خصوص آن ها انجام نشده است. پژوهش حاصل با روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل تناسبات خانه ها در دوره قاجار تبریز و یافتن سیستم های تناسباتی به کار رفته در نقشه این خانه ها بوده است. جهت دستیابی به این هدف چندین نمونه از خانه ها مورد بررسی قرار گرفتند که در این راستا از مطالعات کتابخانه ای و اسناد تاریخی بهره گرفته شده و مطالعات میدانی صورت گرفته است. با تحلیل و بررسی های صورت گرفته از ۲۳ بنای انتخابی (۷ بنا از اوایل دوره قاجاریه و ۸ بنا از اواسط و اواخر دوره) نتیجه می گیریم که در این سه دوره تاریخی به استثناء فضاهای نیمه باز از تناسبات یکسانی استفاده نشده است و استفاده از تناسبات ذرین ایرانی در هر دوره ی تاریخی دست خوش تغییرات شده است.

هندسه، تناسبات، مستطیل طلایی، خانه های تبریز، قاجار