جهانبخش دانشیان - دانشگاه تربیت معلم، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی، تهران، ایران
علیرضا چگینی - دانشگاه تربیت معلم، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی، تهران، ایران

در این مطالعه، نهشته های سازند قم در شمال خاور سمنان (برش عطاری) و جنوب خاور این شهرستان (برش گرماب) بررسی شده است. مقطع چینه شناسی عطاری با ستبرای ۲۸۰ متر شامل مارن، آهک، آهک ماسه ای، ماسه سنگ و شیل آهکی است که بر روی سنگهای آذرین نیمه عمقی و با ناپیوستگی هم شیب در زیر مارنهای سازند سرخ  بالایی قرار می گیرد. مقطع چینه شناسی گرماب با ستبرای ۹۷/۵ متر از آهک و آهک ماسه ای و شیل آهکی و مارن تشکیل شده و بر روی توفهای سبز رنگ رزاقی به سن ائوسن و در زیر ژیپسهای سازند سرخ بالایی قرار گرفته است. از مقطع چینه شناسی عطاری ۱۳۶ نمونه و از مقطع چینه شناسی گرماب ۳۱ نمونه برداشت شد. پس از مطالعه نمونه های مقاطع عطاری و گرماب ۳۱ جنس و ۳۶ گونه روزن داران کف زی، ۱ جنس و گونه روزن دار پلانکتون، ۳ جنس و گونه جلبک سرخ و ۲ جنس و گونه بریوزوا شناسایی شد. از میان میکروفسیلهای موجود،  روزن داران کف زی  با توجه به تنوع و فراوانی اهمیت بیشتری  داشته و مبنای مطالعه  زیست چینه شناسی قرار گرفتند. به علت شباهت مجموعه روزن داران کف زی  سازند قم و سازند آسماری و نبود یک زون بندی زیستی رسمی برای سازند قم، از  زون بندی زیستی   Adams and Bourgeois که برای سازند آسماری ارائه شده در مطالعه زیست چینه شناسی  و تعیین سن نسبی نهشته های سازند قم در برشهای چینه شناسی عطاری و گرماب استفاده شد. بر همین اساس و با توجه به گونه های شاخص معرفی شده در زون بندی زیستی Adams and Bourgeois  مقطع چینه شناسی عطاری با  زیست زون شماره ۱ به نام Borelis melo group-Meandropsina iranica Assemblage Zone (۱)  قابل تطبیق و مقایسه است. به این ترتیب، سن پیشنهادی برای این  مقطع  بوردیگالین است. سن نسبی مقطع چینه شناسی گرماب با توجه به موقعیت چینه شناسی و حضور روزن دارانی مانند Triloculina trigonula و Triloculina tricarinata و  triloba Globigerinoides  احتمالا" اکیتانین است.

ایران مرکزی, سمنان, میوسن پیشین, زیست چینه شناسی , روزن داران, سازند قم