علی اکبر عنابستانی - دانشگاه شهید بهشتی
فاطمه آقائی میبدی - دانشگاه فردوسی مشهد

دهیاری یک نهاد عمومی و غیردولتی است که وظیفه مدیریت روستایی کشور را بر عهده دارد و در سه جنبه اجتماعی، اقتصادی و محیطی-کالبدی دارای وظایفی می باشد که از وظایف محیطی-کالبدی آن صدور پروانه برای ساختمان ها و همکاری با بنیادمسکن در جهت تهیه طرح هادی و ارائه پیشنهادات لازم است همچنین لازم به ذکر است که در برهه هایی از تاریخ توسعه روستایی کشور، به کارگیری سازمان ها و نهادهای محلی به عنوان یکی از رویکردهای مدیریتی جوامع روستایی مورد توجه واقع شده است. در این راستا نهاد دهیاری در بسیاری از نواحی تشکیل شده است و نقش بسیار موثری در تسهیل خدمات دهیاری ها داشته است. یکی از مهم ترین اهداف پژوهش آن است که عملکرد دهیاران و نقش آن ها را در بهبود وضعیت کالبدی و محیطی روستا مورد سنجش و بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی است و به لحاظ ماهیت جزء تحقیق های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی طبقه بندی می گردد. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و میدانی بهره گرفته شده و بر اساس آن با توجه به حجم نمونه جامعه آماری(۹۹۷ خانوار) حجم نمونه خانوارهای مورد پرسشگری بر پایه فرمول کوکران برابر ۱۳۰ خانوار بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که رابطه قوی بین عملکرد دهیاران و رضایت از کیفیت محیط کالبدی با آماره ۷۱۸/۰ و در سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ وجود دارد و بر پایه نتایج آزمون رگرسیون گام به گام پیش رونده که عملکرد دهیاران ۲/۶۲ درصد تغییرات رضایت از محیط کالبدی را در روستاهای مورد مطالعه را تبیین نموده و در بین مولفه های عملکرد دهیاران، ایجاد اماکن و فضاهای فرهنگی - ورزشی – گردشگری با ضریب بتای ۷۰/۰ در گام اول و ۴۳/۰ در گام چهارم بیشترین اثرگذاری را بر رضایت روستاییان داشته است.

عملکرد, دهیاری, رضایت مندی, کیفیت محیط, کلانشهر مشهد