جواد معصومی - هیات علمی گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، سبزوار، ایران
محسن صفری - دانشجوی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، سبزوار، ایران

حق الزحمه های حسابرسی تابعی از تلاش حسابرسی است که برای ارائه ی اطمینان معقول مبنی بر این که صورت های مالی به طور کلی عاری از تحریف بااهمیت، سود عادی، حق بیمه و ضرر مورد انتظار ناشی از دعاوی حقوقی است. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه ی بین اظهار نظر حسابرس و حق الزحمه ی سال آینده با نقش تعدیلی مالکیت خانوادگی می باشد. برای رسیدن به این هدف، داده های۱۴۰ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. روش پژوهش از نوع رگرسیون چندمتغیره و داده های تابلویی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که اظهار نظر حسابرس موجب افزایش حق الزحمه ی حسابرسی سال آینده ی شرکت ها شده است. اصلاح نظر حسابرسی ممکن است مرجعی برای ماموریت های حسابرسان آینده باشد و این امر حق الزحمه ی حسابرسان سال آینده را تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج هم چنین نشان داد که مالکیت خانوادگی رابطه ی بین اظهارنظر حسابرس و حق الزحمه ی سال آینده ی حسابرس را تعدیل می کند. با نظارت فعالی که توسط مالکیت خانوادگی بر گزارش گری مالی صورت می گیرد، حق الزحمه ی حسابرس کاهش یافته و از شدت ارتباط بین اظهار نظر حسابرس و حق الزحمه ی وی می کاهد. این پژوهش از آن جهت که برای کنترل هزینه های پیش روی شرکت از جمله حق الزحمه ی حسابرسان مفید است، می تواند ارزشمند واقع شود.

حق الزحمه ی حسابرس، اظهارنظر حسابرس، مالکیت خانوادگی