امیر آذر - دانشجوی دکتری حسابداری،دانشگاه آزاداسلامی واحدسیرجان
محمدرضا خضری پور - دکتری تخصصی حسابداری، استا د یارگروه حسابداری،دانشگاه آزاداسلامی واحد سیرجان

تحریم سیستم بانکی و فروش نفت در سالهای اخیر منجر به تشدید پدیده رکود تورمی در کشور گردیده است . سودآوری شرکت های ایرانی نیز تحت تاثیر این پدیده نامساعد اقتصادی قرار گرفته است . کاهش سودآوری شرکت ها می تواند انگیزه لازم برای مدیران شرکتها جهت مدیریت سود (به ویژه رو به بالا) را ایجاد کند. اما در نبود شواهد علمی و تجربی مناسب ، آثار این متغیر کلان اقتصادی بر روی موضوعات حسابداری و گزارشگری مالی مشخص نیست . بنابراین ، هدف این تحقیق بررسی تاثیر رکود تورمی بر روی مدیریت سود واقعی و مدیریت سود تعهدی می باشد. به منظور نیل به این هدف، ۷۸۰ سال-شرکت ( ۱۹۵ شرکت برای چهار سال) مشاهده جمع آوری شده از گزارشات مالی سالیانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ (بجز سال ۱۳۹۰) مورد آزمون قرار گرفته اند. در این تحقیق سطح اقلام تعهدی اختیاری بر اساس مدل تعدیل شده جونز توسط کوتاری و همکاران (۲۰۰۵) و سطح غیرعادی جریان نقد عملیاتی ، سط ح غیرعادی هزینه های تولید و سطح غیرعادی هزینه های اختیاری بر اساس مدل کوهن و همکاران (۲۰۰۸) بصورت هرسال-صنعت محاسبه شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین رکود تورمی و مدیریت سود تعهدی و واقعی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر، شرکت های ایرانی در زمان رکود تورمی اقدام به دستکاری سود نموده اند. سایر یافته ها نشان می دهد که مدیریت سود در زمان رکود تورمی عمدتا به شکل افزاینده (رو به بالا) بوده است . هم چنین ، سایر نتایج بیانگر آنست که شرکت های ایرانی از طریق زمان بندی فروش داراییها نیز اقدام به مدیریت سود کرده اند. یافته های این تحقیق از تفسیر ارائه شده براساس تئوری علامت دهی در مورد اثر بحران اقتصادی بر مدیریت سود پشتیبانی می کند.

رکود تورمی ، مدیریت سود تعهدی، مدیریت سود واقعی