نبی الله سالاری - سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان، کرمان، ایران
یدالله بدخشان - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
روح الله میرمحمدی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
جمیل بهرام پور - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
ارسلان برازنده - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

تریپتوفان سومین اسیدآمینه ضروری بدن و پیش ساز هورمون های مهمی مانند سروتونین و ملاتونین در بدن است. این اسید آمینه به دو مسیر متابولیکی کینورنین و سروتونین وارد و در یکی از این دو مسیر متابولیزه می شود، که تنها پنج درصد آن در مسیر سروتونین است و باقی آن در مسیر کینورنین وارد می گردد. به منظور بررسی تاثیر تزریق داخل صفاقی اسید آمینه تریپتوفان بر مصرف خوراک، دمای بدن و برخی متابولیت های بیوشیمیایی گوسفند ۲۰ راس بره (۱۰ راس نر و ۱۰ راس ماده) هشت ماه سن، وزن ۵/۳± ۹/۲۴ کیلوگرم و در قالب طرح فاکتوریل استفاده شد. بره ها به دو گروه کنترل (تزریق سرم فیزیولوژیکی به صورت داخل صفاقی) و گروه تیمار (تزریق شده با ۵۰ میلی گرم تریپتوفان/ کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی) تقسیم شدند. طول دوره عادت دهی بره ها به شرایط آزمایشی هفت روز بود. پس از تزریق بلافاصله خوراک کاملا مخلوط به نسبت ۴۰ درصد کنسانتره و ۶۰ درصد علوفه در اختیار بره ها قرار گرفت و در فواصل دو ساعت و به مدت چهار ساعت میزان مصرف خوراک اندازه گیری شد. میزان دمای رکتوم، ضربان قلب و تعداد تنفس در هر ساعت به مدت چهار ساعت انجام شد. این آزمایش نشان داد که خوراک مصرفی تجمعی در تیمار تریپتوفان نسبت به گروه کنترل کاهش یافت، هم چنین بره های ماده به طور معنی داری مصرف خوراک تجمعی کم تری داشتند (۰۵/۰P<). هم چنین تریپتوفان به روش تزریق صفاقی سبب افت مصرف خوراک تجمعی در دو ساعت اول آزمایش در مقایسه با گروه شاهد شد، اما در ادامه این کاهش جبران شد. تعداد ضربان قلب در جنس نر و تیمار تریپتوفان کاهش یافت (۰۵/۰P<). تزریق تریپتوفان به طور معنی داری باعث کاهش دمای رکتومی شد (۰۵/۰P<). تزریق تریپتوفان تاثیر معنی داری بر غلظت هورمون های T۳ و T۴ سرم بره ها نشان نداد (۰۵/۰P>)، اما نسبت هورمون T۳ به T۴ را کاهش داد (۰۵/۰P<). یعنی تبدیل هورمون تیروکسین به تری یدو تیرونین در گروه دریافت کننده تریپتوفان افزایش یافت. سطح کورتیزول، کلسترول، تری گلیسیرید، کراتین و اوره در بره های دریافت کننده تریپتوفان نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی دار مشاهده نشد (۰۵/۰P>). غلظت آلبومین سرم در بره های دریافت کننده تریپتوفان نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (۰۵/۰P<). با توجه به نتایج به دست آمده از این آزمایش و کاهش ضربان قلب و دمای رکتومی در تیمار تریپتوفان می توان نتیجه گرفت که تریپتوفان با تاثیر بر مکانیسم های مقابله با افزایش دمای بدن باعث بهبود وضعیت دام در شرایط تنش گرمایی شد.

تزریق درون صفاقی, تریپتوفان, تنش گرمایی, متابولیت های خونی, گوسفند