مائده فتاحی کتی لته - کارشناسی ارشد، آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی شاهنظری - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدعلی غلامی سفیدکوهی - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

شبکه های آبیاری و زهکشی به توازن بین مدیریت منابع آب و توسعه پایدار کشاورزی کمک می کنند و در اقتصاد و اجتماع جامعه تاثیرات ارزشمندی دارند. مشارکت کشاورزان در شبکه های آبیاری و زهکشی باعث افزایش بهره وری آب و ارتقاء پایداری کشاورزی می شود. از این رو مشارکت بهره برداران در طرح های شبکه آبیاری به عنوان رویکرد جدید در مدیریت آب امری ضروری است. در این راستا پژوهشی با هدف بررسی ویژگی های اجتماعی و اقتصادی و تاثیر آن ها بر میزان مشارکت و موفقیت شبکه های آبیاری و زهکشی با محوریت شبکه سد البرز انجام شد. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل ۷۲ نفر از کشاورزانی بود که در تشکل های شبکه آبیاری و زهکشی سد البرز حضور داشتند. نتایج نشان داد، در بعد امنیت اجتماعی، اجرای طرح های شبکه آبیاری موجب کاهش دعوا و ناهنجاری بین اهالی روستا شده است. در بعد سواد اجتماعی کشاورزان، اجرای طرح های شبکه آبیاری را موجب افزایش آگاهی در زمینه تقویت نهادهای محلی دانسته اند. در بعد مشارکت اجتماعی اجرای طرح های شبکه آبیاری موجب مشارکت روستاییان در سایر امور روستا نشده است. در بعد اقتصادی، کشاورزان اجرای طرح های شبکه را عامل ترقی خود می دانند. در کل اجرای طرح های شبکه به لحاظ اقتصادی منجر به افزایش قیمت زمین-های کشاورزی و رشد و احیای زمین های کشاورزی شده است.

مشارکت، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، تحلیل مولفه اصلی