رضا احمدی - استادیار دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران
محمدصالح احمدی - دانشجوی کارشناسی مهندسی اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک

در کانسار سرب وروی عمارت واقع در استان مرکزی فعالیت های اکتشافی زیادی انجام شده که مهمترین آنها حفر تونل های اکتشافی و استخراجی افقی و دستک ها با طول کلی حدود ۱۱۰۰۰ متر در ترازهای ارتفاعی مختلف، نمونه گیری از داخل تونل های اکتشافی به تعداد درمجموع ۴۲۹ نمونه و عیارسنجی آنها برای دو عنصر سرب و روی است. تونل های اکتشافی افقی در ترازهایی با اختلاف ارتفاع در حدود ۱۰ متر حفاری شده اند . در این پژوهش ابتدا پردازش آماری اولیه داده های عیارسنجی مجموع سرب وروی برای ترازهای ارتفاعی ۲۰۳۲ ، ۲۰۲۴ ، ۲۰۰۸ ، ۱۹۹۸ ، ۱۹۸۸ ، ۱۹۷۸ و ۱۹۶۸ - ۱۹۶۴ متری بطور جداگانه انجام شد. در این راستا آماره های توصیفی داده ها تعیین گردید و نمودارهای هیستوگرام و توزیع احتمال تجمعی ترسیم شد. براساس نتایج این مرحله، توزیع داده ها از نوع لاگ نرمال تشخیص داده شد که با تبدیل های لگاریتمی دو و سه پارامتری به حالت نرمال تبدیل شدند . همچنین رسم نمودار پراکندگی مقادیر انحراف معیار در مقابل میانگین داده های عیارسنجی مجموع سرب وروی تمام ترازهای ارتفاعی کانسار، وجود روند در داده ها و اثر تناسب واریانس با میانگین را نشان داد . سپس به کمک داده کاوی از طریق واریوگرافی در ترازهای ارتفاعی مختلف و تعیین شعاع های بیضوی جستجو، تخمین زمین آماری عیار برای هر تراز ارتفاعی با روش لاگ کریجینگ معمولی بلوکی انجام شد. برای ایجاد مدل بلوکی، ابعاد بلوک ها براساس اندازه و ابعاد و مساحت سطح گسترش ماده معدنی در هر تراز ارتفاعی و نیز فاصله بین ترازهای ارتفاعی کانسار، ۱۰ × ۱۰ × ۱۰ متر انتخاب شد . درنهایت نیز نمودار عیار- تناژ کل کانسار برای رده های مختلف ذخایر قطعی، احتمالی و ممکن به ازای هفت عیارحد ۴ ، ۵ / ۴ ، ۵ ، ۵ / ۵ ، ۶ ، ۵ / ۶ و ۷ درصد ترسیم شد .

کانسار سرب وروی عمارت، تخمین زمین آماری، تراز ارتفاعی، تونل، داده کاوی