مهدی تیموری - استادیار دانشکد ه کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد ، بجنورد، ایران
ساویز صادقی - استادیار دانشکده کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه اراک ، اراک، ایران

برآورد قابل اطمینان توزیع مکانی بارش در پهنه های وسیع یکی از چالش هایی است که دلایل مختلف از جمله شرایط توپوگرافی و تنوع توده های اقلیمی تاثیرگذار بر پیچیدگی های آن افزوده و به همین دلیل انجام پهنه بندی مناسب آن می تواند گامی مهم در برنامه ریزی های توسعه ای و تحقیقاتی باشد. این مقاله به بررسی روش سنتی درو نیابی بارش یعنی تخمینگر زمین آماری کریگینگ و الگوریتم شبیه سازی گوسین متوالی و ارزیابی عدم قطعیت آنها در پهنه ایران می پردازد. بدین منظور از داده های متوسط سالانه بارش ۱۳۹ ایستگاه هواشناسی کشور در ۳۰ سال آماری جهت تعیین پارامترهای زمین آماری و اجرای مدل کریگینگ معمولی و مقایسه آن با دویست تحقق انجام شده توسط الگوریتم مذکور استفاده شد . نتایج نشان داد که الگوی مکانی متغیر بارش به خوبی با الگوریتم شبیه سازی گوسین متوالی منطبق بوده و آماره های نمونه از جمله هیستوگرام و فراوانی توزیع مکانی متغیر نیز همخوانی مناسبی داشتند. میانگین بین تحقق های مختلف جهت بررسی عدم قطعیت الگوریتم مورد نظر استفاده و نقشه مزبور تهیه شد. همچنین برای تعیین عدم قطعیت نقطه ای و مکانی از واریانس شرطی و احتمال آستانه ای استفاده گردید. نتایج الگوریتم شبیه سازی گوسین متوالی بیانگر قابلیت بالای این روش در آنالیز عدم قطعیت و موید این مطلب بود که بخش های جنوب شرقی ایران دارای قطعیت بالایی در وقوع کاهش بارش کمتر از مقدار متوسط کشور می باشند .

تغییرات مکانی، زمین آمار، شبیه سازی گوسین متوالی، عدم قطعیت، ایران