آزاده آگاه - استادیار دانشکده مهندسی، دانشگاه س یستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
علی اکبر دایا - دانشیار دانشکده مهندسی، دانشگاه س یستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
اسحاق داروبرد - دانشجوی کارشناسی معدن دانشکده مهندسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

هدف از این مقاله شناخت ناهنجاری های منطقه جانجا با استفاده از روش های آماری چند متغیره است. در این مقاله از روش آماری چندمتغیره آنالیز فاکتوری برای شناخت آنومالی ها استفاده شد. محدوده مورد مطالعه در پهنه جوش خورده ی سیستان واقع شده است. قدیمی ترین تشکیلات منطقه را سنگ های رسوبی رخساری فلیشی با سن کرتاسه پیشین تشکیل داده اند. توده ی نفوذی نیمه عمیق کوه جانجا با ترکیب دیوریتی به صورت دسته دایک هایی با سن میوسن میانی تا میوسن پسین، سنگ های رسوبی منطقه را قطع کرده و باعث به وجود آمدن دگرسانی و کانه زایی مس و طلا در منطقه شده است. دگرسانی های موجود در این منطقه بیشتر از نوع پروپلیتیک، سیلیسی و دگرسانی نوع اسکارن است. بعضی کانی های مشاهده شده عبارتند از پیریت، کالکوپیریت، مالاکیت، مگنتیت، هماتیت و لیمونیت. در رخنمون ها پیریت افشان به فراوانی تشکیل شده است. در مطالعات ژئوشیمیایی منطقه از روش نمونه برداری از رسوبات آبراهه ای استفاده شد. که پس از مشخص شدن محدوده ی آنومالی ها، در محدوده ی کوه جانجا مطالعات لیتوژئوشیمیایی صورت گرفت. با استفاده از ترسیم هیستوگرام های فراوانی عناصر و تعیین ضریب همبستگی اسپیرمن و پارامترهای مختلف آماری، محدوده های مناسب مس و عناصر هم پاراژنز آن در منطقه مشخص شد که جانجای شمالی دارای آنومالی بیشتری نسبت به جانجای جنوبی است و با توجه به شواهد کانه زایی و عیار جهت مطالعات بعدی مناسب می باشد. با توجه به مطالعات ژئوشیمیایی صورت گرفته در این منطقه، محدوده کوه جانجا به صورت دو توده شمالی و جنوبی رخنمون دارد، دارای غنی شدگی عنصر مس و به مقدار کم طلا می باشد .

آنومالی های ژئوشیمایی، روش های آماری چند متغیره، منطقه جانجا، داده کاوی