حسن ثابت فرد - فارغ التحصیل کارشناسی ارشدربان و ادبیات عرب دانشگاه پیام نورشهرستان نورآباد ممسنی
ولی بهاروند - استادیاردانشگاه شهید چمران اهوازربان و ادبیات عربدانشگاه چمران اهواز

عفت « از واژهای ریشه داری در شعر و ادبیات بوده که از دیربازدرآثار شاعران عرب ، توانسته جایگاهی ویژه را مختص خود کند. عفت به معنای پاکدامنی وخویشتن داری ؛ دارای عناصری ست که با مصادیقی که از آن جلوه گر می شود؛تمام اصوال انسانیت را، در بر گرفته و با شاخصه های گوناگون ش در شعر عربی بویژه در غزلیات و مذحیات،خودنمایی می کند واز مهم ترین عناصر و مصادیق آن می توان به عفت درچشم ، گفتار و رفتار، اشاره نمود؛ تاریخ دوره مملوکی شاهد حضور شاعران بسیاری است که دیوان ایشان سرشار از مطالب بی مایه بوده که نمودهای فساد، هوی و هوسرانی در آن ها به فراوانی دیده می شوند.و طرز نگاه و دیدگاه آنان نسبت به زنان و استفاده از آنان به عنوان یک ابزار مادی ، را به تصویر کشیده اند؛که البته اوضاع سیاسی اجتماعی ، اقتصادی تاثیر بسزایی در این اشعار داشته است . ولی با این اوصاف در این میان شاعرانی قرار داشته که از عفت ، پاکی ،تقدس، زهد، پرهیزگاری وخویشتن داری در شعرشان، سخن گفته اند و پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی و بر مبنای استخراج، دسته بندی و تحلیل اشعار مربوط به عفاف و جلوههای آن در دیوان شاعری برجسته از این دوره به نام »الشاب الظریف « پرداخته است . با ضرورت این که به دنبال بررسی برخی از مهم ترین جلوههای عفت در شعر این شاعر، می توان مفهوم عفت در اصطلاح، قرآن و در نگاه علمای علم اخلاق و اهل ادب ، مورد بررسی قرارداد. و نمودها و مصادیقی از این واژه را در برخی از اشعار ناب و برحسته از این شاعر توانمند دوره ی مملوکی مورد مشاهده و بررسی قرار داد.

عفت ، شاب ظریف ، عفت زبان، عفت رفتار.