آمنه کیخا - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن حدیث، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران (نویسنده مسئول)
علیرضا حیدری نسب - دانشیار، عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآن حدیث، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
حسین خاکپور - دانشیار دانشکده علوم قرآن حدیث، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

جنگ نرم شیوه ای از تعامل خصمانه دشمن است که در قرن ۱۸ به بعد به عنوان یک کد دستورالعمل رفتاری مورد تبعیت بسیاری از کشورها برای کاهش میزان آسیب های سیاسی- اقتصادی و نظامی قرار گرفت. اما باید پذیرفت که روند جنگ نرم در همه اعصار وجود داشته است با این تفاوت که آنچه را که ما امروزه به عنوان الگوهای اساسی جنگ نرم در نظر می گیریم درآن زمان بر اساس ماهیت مکان جغرافیایی،کمبود امکانات ارتباطی و. . . تا اندازه ای با آنچه که امروزه مرسوم است متفاوت می باشد. دوران امامت امام سجاد (ع) هم خالی از این مساله نیست، مقوله مقابله حکام سیاسی عصر آن امام با ایشان در کنار مقابله با توطئه ها و دسیسه های کشورهای غیر مسلمان برای دست یابی به بلاد اسلامی با توجه به نبود امکانات نظامی، موجب شد تا ایشان رویه مقابله نرم را برای گذران دوران امامت خود انتخاب نمایند. چگونگی دستاوریز شدن به این اصل جنگی مساله ای است که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است از همین رو با شیوه توصیفی –تحلیلی به بیان مصادیقی پرداخته ایم که نشان از وضعیت موجود در زمان آن امام دارد این امر نشان داد که امام (ع) تا حد زیادی توانسته اند به آرمان های قابل پیش بینی در عرصه جنگ نرم دست پیدا نمایند.

حکومت های سیاسی، مقابله نرم، مسلک رفتاری امام سجاد (ع)، الزامات محیطی دوران زندگی امام سجاد (ع)