محمدرضا ارشادی نیا - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری

مقاله ای با عنوان «نگاهی انتقادی به رویکرد فیض محور در فلسفه اسلامی و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت» به سودای نفی کلیت مبانی فلسفه تعلیم و تربیت در دیدگاه حکمای اسلامی به ادعاهای معارضان حکمت اسلامی و شبهات فلسفه ستیزان مشهور اشعری، همانند غزالی، اتکا نموده و غالب قریب به اتفاق مدعاهای آنان را بدون ارجاع، تکرار کرده و به عنوان «ارسال مسلمات» سند پنداشته و با نفی ادعائی دو نظریه «توالی گرایی» و «توازی گرایی» به عنوان دو رقیب درباره تعلیم و تربیت، و مقایسه گذرا و ناکافی آن دو، عنوان تلفیقی «توازی گرایی ناهمزمان» را استحصال نموده است. آنچه این مقاله «نگاه انتقادی» نامیده متشکل است از ادعاهای نامستند درباره تاریخ مسایل فلسفی، تقسیم بندی ناهنجار مکاتب فلسفی اسلامی گاهی به «مشایی، اشراقی و اصالت وجودی» و گاهی به «دو گروه علت محور و فیض محور»، نیز ناکارآمد دانستن انگاره تشکیک به عنوان اصل مبنا در رویکرد فیض محور و اغلب تکرار بدون نشان خرده گیری های فلسفه ستیزان اشعری و همگنانشان بر آراء فلسفی و رهاوردهای الهیاتی. کاوش نشان می دهد آنچه این مقاله درباره مسائل و مقاصد فلسفی ادعا کرده مضاف بر تکرار مدعاهای فلسفه ستیزان، در مقام استحصال، تبیین و داوری از آگاهی فنی لازم برخوردار نبوده و اظهارات مردود را مبنای رد و تردید علیه حکمت اسلامی قرار داده و در نتیجه رهاوردی نامبین، ناموجه و نامستدل را در باره تعلیم و تربیت رقم زده است

انگاره فیض, تشکیک وجود, تعلیم و تربیت, قوس نزول و صعود وجود