محمد شکری فومشی - دانشجوی دکتری، فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشگاه آزاد برلین.

نوشته حاضر بخشی از یادداشت­های پراکنده نگارنده در مطالعات مانوی، مشتمل بر جوانب و وجوه گوناگون این دسته از تحقیقات ایرانی، یعنی پژوهش­های مربوط به آموزه، آیین، تاریخ، فلسفه، هنر و ادبیات مانوی و نیز تحقیقاتی است که به نوعی با پژوهش­های مانوی مربوط­اند، مانند تحقیقات مربوط به کیش گنوسی و جز آن. در این یادداشت­ها ملاحظات میان رشته­ای مد نظر است؛ چنان که، برای نمونه، ممکن است در بسیاری از موارد مخاطبان تحقیقات مانوی به پژوهش­های ادب فارسی یا بالعکس نیز سوق داده شوند. همچنین در بین این موضوعات تحقیقی برخی از کتاب­ها و مقالات مختلفی نیز معرفی خواهد شد که ممکن است برخی از آنها بسیار قدیمی، اما همچنان مفید و برخی دیگر بسیار جدید باشند. سعی بر آن است تا این نوشته سهمی ولو اندک در گسترده و عمیق­تر شدن مطالعات ایرانی پیدا کند و این هدف دقیقا همان رسالتی است که مطالعات مانوی دوشادوش تحقیقات ایرانی به دنبال آن است. به استثنای موارد خاص که در جای خود مشخص شده، همه دستنویس­ های مانوی متعلق به کتابخانه ملی برلین (SBB) است که از طریق وبگاه فرهنگستان علوم براندنبورگ برلین (BBAW) سخاوتمندانه در اختیار عموم محققان گذاشته شده است.

ادبیات مانوی, قصه سغدی, کیش گنوسی