فرزانه فرحزاد - عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
قاسم وادی پور - کارشناس ارشد مترجمی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات

در مقاله حاضر از رویکرد لیکاف و جانسون در تحلیل استعاره در کتاب استعاره چیزی که با آن زندگی می­کنیم و فرضیه شناختی ترجمه معرفی شده از سوی کوکسس(۲۰۰۵) بهره گرفته شده است. پیکره اصلی این مطالعه شامل دو مجموعه فیلم مستند با عناوین «کره زمین» و«جهان زیبا» در حدود ۹۰۰ دقیقه ترجمه مرکز بازار ایران و شرکت نرم­افزار سپهر و مهر است. دلایل انتخاب این فیلم­های مستند شباهت ژانر و تنوع محتوای آن است. در این بررسی ابتدا مثال­های متفاوتی از استعاره­های مفهومی در متون فارسی و انگلیسی ارائه شده سپس شباهت­ها و تفاوت­های نگاشت­های مفهومی بر اساس ادبیات تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای ترجمه مربوط به آنها استخراج شده است. پس از آن رویکرد شناختی اتخاذ شده برای توصیف استعاره در ترجمه پیشنهاد شده است. بر اساس نتایج به دست آمده با استناد به ویژگی­های فرهنگی و زبانی ساخت­های استعاری، این مسئله آشکار شده است که شباهت­ها در ساخت­های استعاری، ترجمه ­پذیری را افزایش می­دهد در حالی که تفاوت­ها به بروز ترجمه ­ناپذیری می­ انجامد.

رویکرد شناختی, استعاره مفهومی, نگاشت