محمدتقی رضویان

سوال ۱-آیا غلبه بر بحران اقتصادی که از سال ۲۰۰۸ آغاز شده و همچنان اکثر کشورهای صنعتی را به طور فرساینده ای تحت تاثیر قرار داده، بدون دسترسی به منابع انرژی ارزان امکان پذیر است؟سوال۲- آیا رشد اقتصادی بدون وقفه و صنعت گرایی شتابان در اقتصادهای در حال ظهور (چین، هند، روسیه ....) بدون دستیابی به منابع سوختی فسیلی آسیای مرکزی تداوم خواهد داشت؟پاسخ کوتاه به این دو سوال «نه» است زیرا تداوم رشد، بقای جوامع صنعتی و گسترش جایگاه جهانی کشورها وابسته به دینامیسم اقتصادی و نوآوری تکنولوژیکی است که این امر بدون دسترسی به مواد اولیه و منابع انرژی غیرممکن می باشد. به این دلیل است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و به ویژه از آغاز قرن بیست و یکم، ذخایرگستره ی نفت و گاز در منطقه ی کاسپین (نام صحیح دریای شمال ایران) تبدیل به موضوعی حساس در آخرین مرحله  از «بازی بزرگ» (Great Game) شده است.